In 2023 werden in de Rotterdamse haven 452 keer uithalers, mensen die in opdracht van criminelen drugs uit containers halen, opgepakt. Het gaat daarbij om 400 verschillende personen; sommige van hen werden meerdere keren gearresteerd. Dat is bijna het dubbele van de 251 in 2022, schrijft de Volkskrant. Faye van der Plas is sinds eind 2021 aangesteld als projectleider Uithalersproblematiek en houdt zich bezig met de aanpak en preventie van uithalers.
Haar functie is ontstaan naar aanleiding van alle berichten over uithalers die destijds in het nieuws verschenen. Voorheen bestond deze functie binnen de gemeente nog helemaal niet. De vele nieuwsberichten over uithalers in de loop van 2021 riepen echter vragen op vanuit de politiek en de samenleving. Het ministerie van Justitie en Veiligheid maakte toen geld beschikbaar voor aanpak van de uithalersproblematiek.
Partners
Faye werkt vanuit de gemeente samen met allerlei partners, zoals de politie en havenbedrijven, aan een samenhangende, integrale aanpak voor deze problematiek. “We brengen partners bij elkaar en proberen in te spelen en aan te sluiten op wat zij doen. Maar alle partners hebben hun eigen expertise en eigen dingen waaraan zij werken”, legt Faye uit. De gemeente zelf heeft een belangrijke rol in de preventie en speelt voornamelijk in op interventies ter voorkoming van.
Uithalers zijn nodig
“De kern van het probleem is moeilijk te bepalen”, zegt Faye. “Het is een samenloop van omstandigheden.” Wel benadrukt ze dat de infrastructuur van de Rotterdamse haven een grote rol speelt. “Er is hier nou eenmaal een grote haven en zolang hier cocaïne binnenkomt zullen er uithalers nodig zijn.” Veel uithalers komen uit Rotterdam, maar nu zijn er ook steeds meer uithalers uit andere plekken zoals Amsterdam en Den Haag.
“De meeste uithalers zijn tussen de 18 en 22 jaar oud. Maar nu lees je steeds vaker in het nieuws over minderjarigen die worden opgepakt”, aldus de projectleider. Faye en haar team focussen zich vooral op de weerbaarheid en bewustwording onder de verschillende doelgroepen.
Interventies
“De aanpak en de soort interventie hangt af van de doelgroep”, legt Faye uit. Zo worden er onder andere interventies gedaan op scholen en sportverenigingen om zo veel mogelijk jongeren te bereiken. Het project ‘CoCo’ (Cocaïne Collectors) dat vorig jaar als pilot draaide, is daarvan een goed voorbeeld. De gemeente Rotterdam en de politie hadden een lesprogramma samengesteld met een VR-ervaring waarin jongeren zelf keuzes moeten maken en worden geconfronteerd met de consequenties. “Het is goed ontvangen door iedereen en daarom hebben we besloten hiermee door te gaan”, licht Faye toe.
Naast scholen wordt er ook ingezet op sportverenigingen om zo ook de jongeren te bereiken die slechter te bereiken zijn via scholen. Speciale trainers bespreken het onderwerp met de jongeren tijdens een van hun trainingen. Zo’n veertien voetbalverenigingen doen hier al aan mee. “We gaan nu ook uitbreiden naar vechtsport en willen het graag nog verder uitbreiden.”
Preventie in de haven
“We doen niet alleen aan preventie in de wijken, maar ook in de haven zelf”, vertelt Faye. “We proberen de haven minder toegankelijk te maken en ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk mensen helpen met uithalen.” Zo zijn er zogenaamde trainingscontainers waarin medewerkers van de haven onder andere bewust worden gemaakt van hoe uithalers te werk gaan. “Uiteindelijk is elke jongere die we op een ander spoor kunnen zetten er één”, aldus Faye.