De projectie met racistische leuzen op de Erasmusbrug tijdens de jaarwisseling maakt veel los in Rotterdam. Tijdens de Nieuwjaarsshow op de Nieuwe Maas merken toeschouwers de teksten ‘White Lives Matter’ en ‘Vrolijk blank 2023’ op. Waar de projectie vandaan kwam, wie erachter zit en of het gaat om een strafbaar feit is nog onduidelijk. Toch zijn er een aantal vragen die we wel kunnen beantwoorden. In dit artikel zetten we alles wat we weten op een rij.
‘Honderd procent afkomstig van laserprojector’
Volgens de woordvoerder van Politie Eenheid Rotterdam Rijnmond kan het dat de teksten geprojecteerd zijn vanaf een boot, vanwege het verschuiven van de tekst. Dit meldt Rijnmond. Evenementenorganisator Mark Rouwenhorst van JMR Event Makers, laat aan het AD weten dat er eerder op de avond al projecties verschenen met de tekst ‘Gelukkig Nieuwjaar’ en dat deze projecties uit een flat leken te komen.
De tekst gaat verder onder de video.
Frans, eigenaar van een lasershow bedrijf in Rotterdam, denkt niet dat de projectie vanaf een boot kwam: “Dit kwam van de kant. Je ziet de projectie verschuiven, maar dat is omdat er werd geprobeerd beter te richten.” Hij geeft aan dat de projectie honderd procent afkomstig moet zijn van een laserprojector. “Dat zie je door opbouw van de schrijfsnelheid van de letters, de dunheid van de straal en de lijntjes van de letters.”
Volgens Frans is dit niet zomaar een projector geweest: “In principe is alles te koop. Ik denk dat je voor dit een paar duizend euro, misschien 5000 euro, neertelt. Maar, dit koop je niet in de eerste de beste elektronica winkel.” Met zo’n projector kan er best wat afstand genomen zijn van de brug, Frans denkt zo’n 150 meter, maar de maximale afstand is wel zo’n 300 meter. Dit kan van de grond zijn geweest, maar ook van gelijke hoogte zijn gekomen. Maar, die locatie heeft wel invloed op de projectie. Daarom moet daar ook rekening mee zijn gehouden: “Je moet wel instellingen maken. Je moet zorg dragen van hoe breed en hoe lang het moet zijn. Vervormingen zijn te projecteren; er is software voor die dat helemaal rechttrekt, maar dat moet je instellen en testen. Dus de vraag is wanneer en hoe dat is gedaan.”
Op onderstaande foto’s zie je waar de laserprojectie volgens de informatie van Frans vandaan moet zijn gekomen. Frans geeft aan dat de projector waarschijnlijk niet in de hand te dragen was en dus waarschijnlijk kwam uit een van de gebouwen.
De tekst gaat verder onder de foto’s.
De leuzen
De leuzen die te lezen waren tijdens de jaarwisseling waren “White Lives Matter”, “Vrolijk blank 2023”, “Happy White 2023”, “Zwarte Piet deed niets verkeerd” en de 14 words van David Lane ‘We must secure the existence of our people and a future for white children’. Dit is wat ze betekenen.
“White Lives Matter”
De term White Lives Matter is in 2015 ontstaan uit reactie op de protestbeweging Black Lives Matter, de beweging die strijdt tegen (politie)geweld tegen Afro-Amerikanen. Met de slogan Black Lives Matter wordt aangeven dat zij op dezelfde manier behandeld willen worden als de witte mensen. ‘White Lives Matter’ is bekend geworden door de Amerikaanse rechts-extremistische groep Aryan Renaissance Society en is daarna overgenomen door onder meer de Ku Klux Klan en de extreemrechtse beweging Proud Boys.
“Vrolijk blank 2023”, “Happy White 2023”
In de context van de andere zinnen wordt met deze nieuwjaarswens benadrukt dat de boodschap is gericht aan een selecte groep; witte mensen. Daarbij worden andere groepen die de tekst lezen met nadruk buitengesloten.
“Zwarte Piet deed niets verkeerd”
Dit verwijst naar het zwartepietendebat dat al jaren speelt in Nederland. Zwarte Piet is in veel steden, tijdens intochten en vieringen in de ban gedaan, omdat het personage een racistische karikatuur is. Ondanks de enorme verschuiving die heeft plaatsgevonden in het perspectief op Zwarte Piet, heeft het debat ook racistische sentimenten blootgelegd. Met de zin ‘Zwarte Piet deed niets verkeerd’, worden de gevoelens en gedachten van de tegenstanders van het karikatuur ondermijnd.
14 words van David Lane ‘We must secure the existence of our people and a future for white children’
Deze zin staat bekend als de ‘14 words’ en is een populaire slagzin onder Neo-Nazis wereldwijd en wordt aangeduid met alleen ‘14’, ‘14 words’ of de hele zin. Met de tekst spreken blanke racisten zich uit tegen de vermenging van het in hun ogen superieure blanke ras met andere in hun ogen inferieure rassen. Bedenker van de tekst, David Lane, lid van de Ku Klux Klan en terroristische organisatie The Order, was een van Amerika’s meest bekende White Supremacists. Een fascist die een levenslange gevangenisstraf kreeg voor het liquideren van een joodse radiopresentator.
Reacties van Rotterdammers
De reacties van Rotterdammers op sociale media lopen uiteen: van personen die het eens zijn met de uitingen, personen die zich afvragen wat er racistisch aan is en natuurlijk ook Rotterdammers die aangeven ervan te schrikken en/of zich ertegen uitspreken. Sonja* hoort bij de laatste groep, zij liet op haar Instagram-kanaal duidelijk weten hoe zij over de projectie denkt: “Ik vond het een anticlimax. Je wordt er op een hele vervelende manier aan herinnerd dat een jaarwisseling eigenlijk niks veranderd. Een heel erg rot moment.” Als moeder van twee zwarte kinderen jaagt het Sonja ook angst aan: “Ik vind het haatzaaien en het legt het onderbuikgevoel van een deel van de maatschappij bloot. Vooral die Pieten rommel. Ik vind het vooral heel triest en een reminder van hoe verdeeld Nederland is.”
Dat het de verdeeldheid in Nederland benadrukt vindt ook Colin* die zich actief bezighoudt met inclusiviteit in de stad. “Er is blijkbaar een hoop frustratie bij een bepaalde groep mensen. Iemand heeft in zijn forumpje of whatsapp groep punten gescoord.” Colin was dan ook niet per se verbaasd om de projectie: “Het deed me niet veel meer, als in; we hebben genoeg voorbeelden voorbij zien komen in het afgelopen jaar. Van toeslagenaffaire, racist cops en kortgeleden nog bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ik zie deze laffe actie als hetzelfde, maar gericht om een andere doelgroep een hart onder de riem te steken.” Volgens Colin moeten we dit dan ook zien als bevestiging dat Rotterdammers goed bezig zijn om onze diversiteit te laten slagen en afscheid te nemen van de conservatieve gedachten die bij een kleine groep nog leven. “Dit zijn stuiptrekkingen.”
Als Sam en Colin iets zouden kunnen projecteren op de brug als ze de kans krijgen zeggen ze: ‘Love Peace and Unity!’ en ‘Gelukkig en gezegend 2023! En laat je niet fasi met ma pang pang. (Laat je niet gek maken door anderen/onzin).’
*Deze naam is gefingeerd. De daadwerkelijke naam van de persoon in kwestie is bekend bij de redactie.