Op 25 november 2015 is Suriname veertig jaar onafhankelijk. Daar wordt door OPEN Rotterdam uitgebreid bij stilgestaan met de televisieserie Enkele Reis Paramaribo-Rotterdam. De serie vertelt het verhaal van twee Surinaamse families die vlak voor de onafhankelijkheid naar Rotterdam emigreerden. Ze kwamen om een nieuw bestaan op te bouwen, kregen kinderen en kleinkinderen. We onderzoeken wat emigratie voor deze families betekend heeft, en wat er van hun oorspronkelijke Surinaamse roots nog voortleeftonder hun nageslacht.
Beroemde families
De geportretteerde families zijn van oorsprong Hindoestaans en Afro-Surinaams en geen onbekenden binnen de Surinaamse gemeenschap in Rotterdam. Zo maken we kennis met de familie van Narsingh Balwantsingh. Narsingh is cabaretier, muzikant en televisiepresentator voor RTV Rijnmond en de Hindoestaanse omroep OHM. De moeder van Narsingh, Swami Dewpriyavani, emigreerde in 1974 van Suriname naar Rotterdam. Sinds 2014 leeft zij als monnik zonder vaste woonplaats.
Gina Heerenveen heeft Afro-Surinaamse voorouders. Naast een baan in de psychiatrie heeft zij een hoedenzaak aan de West-Kruiskade. Samen met haar vader Chuck Heerenveen verkocht ze jarenlang hoeden tijdens de Dag van de Romantische Muziek. Vader Chuck kwam in 1964 als fotopijplasser naar Rotterdam en werd bekend als danser onder zijn artiestennaam Chuck Lonely.
Groeiende immigratiestroom
Net als Chuck Heerenveen komt bijna een kwart van de Surinamers al voor de onafhankelijkheid naar Nederland. De immigratiestroom groeit enorm in de jaren zeventig. Het dan zittende kabinet Den Uyl verwacht dat die zal stoppen, zodra de onafhankelijkheid een feit is. Dat blijkt een misvatting. Er komen juist meer Surinamers naar Nederland, omdat de economische en politieke situatie in het vrije Suriname dan erg onzeker zijn. Na Amsterdam en Den Haag, is Rotterdam het meest in trek om een nieuw leven te beginnen. De immigratie beleeft in 1975 een piek, eenderde van de Surinaamse bevolking woont dan in Nederland.
Archiefbeelden
In Enkele Reis Paramaribo-Rotterdam is indrukwekkend historisch beeldmateriaal uit de jaren zeventig te zien (Polygoon, AVRO, Stadsarchief, Nederlands Fotomuseum), waaronder een reportage van Avro Televizier uit 1976 over de drugsproblematiek op de West-Kruiskade.
Aflevering 1: Een kennismaking met twee families
In aflevering 1 maken we kennis met twee families die in de serie centraal staan: de Afro-Surinaamse familie Heerenveen en de Hindoestaanse familie van Narsingh Balwantsingh. Chuck Heerenveen vertelt waarom hij in 1964 naar Rotterdam emigreerde en hoe de Rotterdamse bevolking op hem reageerde. Zijn vrouw en, dan nog, drie dochters kwamen korte tijd later. Dochter Gina werd in 1965 in Rotterdam geboren en is dan nog een van de eerste gekleurde kinderen in de klas. Een kleindochter van Chuck, Demi Hirschfeld, groeit op in de multiculturele samenleving. Haar Surinaamse achtergrond houdt haar nauwelijks nog bezig. De Hindoestaanse familie van Narsingh Balwantsingh zien we in de tempel waar zijn moeder voorgangster is. Ook neemt Narsinghs ons mee naar zijn oma en oom in Delfshaven.
Aflevering 2: Een nieuw begin in Rotterdam
In aflevering 2 gaan we terug naar de jaren zestig en zeventig, toen de eerste Surinamers in Rotterdam aankwamen. Er breekt een nieuwe periode in hun leven aan. Ze moeten op zoek naar werk en een woning, en krijgen te maken met een andere cultuur. Hoe dat ging vertellen de eerste generatie nieuwkomers, Swami Dewpriyavani en Chuck Heerenveen.
Aflevering 3: Opgroeien en werken in Rotterdam
In aflevering 3 horen we van de tweede generatie hoe het is om op te groeien tussen Surinaamse familie en Rotterdamse vrienden. Gina Heerenveen en Narsingh Balwantsingh zijn allebei in Rotterdam geboren, gingen hier naar school en bouwden een carrière op. De oom van Narsingh kwam in 1972 naar Rotterdam omdat hij iets van de wereld wilde zien.
Aflevering 4: Veertig jaar later
In de laatste aflevering blikken we terug op de afgelopen veertig jaar. We horen van verschillende generaties in hoeverre zij nog een band voelen met Suriname, en wat zij nog koesteren van hun oorspronkelijke cultuur. Ook zien we dat de leefomstandigheden verbeterd zijn en hoe ingrijpend de West-Kruiskade in veertig jaar tijd veranderd is.
Vanaf 30 oktober iedere vrijdag van 18.20 (herhaling elk uur)
Te zien op: OPEN Rotterdam TV (Ziggo 36 KPN 636) en OPEN Rotterdam Digitaal (website, facebook, twitter).