Zit je net lekker met een biertje in de hand te kletsen met je vrienden, komt er iemand vragen of je een eurootje over hebt. “Ik ben dakloos ziet u, en heb geld nodig om in de nachtopvang te kunnen slapen.’’ Je kijkt je vrienden aan en moet bekennen dat je geen kleingeld op zak hebt. Na even te hebben gezocht vindt een vriend uiteindelijk toch nog wat muntjes en de dakloze gaat weer door naar het volgende tafeltje.
Bijna alle Rotterdammers herkennen deze situatie wel maar, maar weinig mensen weten dat overnachten in de nachtopvang gratis is voor daklozen in Rotterdam. “Al heel lang is onze nachtopvang gratis voor alle daklozen in Rotterdam”, vertelt Siemen van der Net, locatiemanager van een nachtopvang van het Leger des Heils. “Een warme douche, ontbijt, lunch, avondeten en koffie, alles is gratis bij ons voor daklozen. Bij de Gemeente Rotterdam moet er toestemming worden gevraagd, waarna je met een Centraal Onthaal-pas toegang krijgt tot onze faciliteiten.” Niet alleen bij het Leger des Heils, maar bij alle opvangcentra in Rotterdam hoef je niet te betalen.
Broodje aap
Om kleingeld vragen voor de nachtopvang is dus al een broodje aap, maar daar komt nog bij dat de deuren van de opvang sluiten om ‘s avonds 22.00 uur stipt. Wie daarna nog aanklopt wordt niet meer binnengelaten. “Dit doen we vooral voor de rust in de opvang”, verklaart Siemen. “Er is een kleine uitzondering op deze regel, en dat is voor de mensen die tot laat moeten werken. Die mogen dan na hun dienst nog naar binnen.”
Verslaafd
Veel Rotterdammers geven daklozen alsnog wat kleingeld. “Gun iemand z’n pleziertje toch”, hoor je vaak. “We zijn er zeker van op de hoogte dat daklozen dit excuus vertellen om geld op te halen. Veel mensen die dit doen hebben te maken met verslavingsproblematiek. Dan werkt het smoesje om geld op te halen voor de opvang beter dan voor hen verslaving. Het is niet zomaar iets om bij vreemde mensen te bedelen voor geld, vaak zit je dan wel heel laag bij de grond of is de nood heel hoog.”
Maar wat kan je dan het beste doen als er iemand de volgende keer om je kleingeld komt vragen? “Als iemand vraagt voor geld voor eten, biedt dan aan om wat eten voor die persoon te halen. Als iemand echt trek heeft, dan zal die daar meteen op ingaan.” Siemen vindt het niet slecht als mensen alsnog geld geven. “Als je het zelf oké vindt dat je geld wordt uitgegeven aan andere zaken dan eten en opvang, moet je dat zeker doen. Maar voordat je klakkeloos geld geeft, kan je het beste die persoon verwijzen of zelf meenemen naar de opvang. Dan kunnen we daar een oplossing bedenken.”
Nieuwe nachtopvang
Het Leger des Heils opende in januari 2020 een nieuw pand waar dak- en thuislozen niet meer op grote slaapzalen hoeven te overnachten. Er zijn kleinere kamers en meer privacy. Jan van Reeden is dakloos geweest. Samen met ex-dakloze Jan waren we bij de opening.