In Rotterdam kregen burgers in de rechtbank de afgelopen jaren minder vaak gelijk dan in de rest van Nederland, wanneer zij het niet eens waren met een beslissing van de overheid. Dat blijkt uit onderzoek van Vers Beton en OPEN Rotterdam.
In bestuursrechtszaken oordeelde de rechtbank Rotterdam consequent minder zaken gegrond dan gemiddeld is. Onder bestuursrecht-advocaten werd het soms al gezegd: aan de Rotterdamse rechtbank krijg je niet vaak gelijk. “Ik heb het in Rotterdam eigenlijk steevast moeilijker, als advocaat”, zegt Renske Imkamp.
Wat is bestuursrecht
In het bestuursrecht worden zaken behandeld waarin mensen of organisaties tegenover de (lokale) overheid staan, omdat ze het niet eens zijn met een beslissing. Bijvoorbeeld van de gemeente, maar ook UWV, de politie of bijvoorbeeld Stichting Urgentiebepaling Woningzoekenden Rijnmond. Wie bezwaar maakt en wordt afgewezen, kan naar de bestuursrechter. Die behandelt bijvoorbeeld zaken over belastingen, uitkeringen, de bijstand en sociale zaken. Ook verblijfsvergunningen binnen het vreemdelingenrecht vallen onder bestuursrecht, maar dat is in dit onderzoek niet meegenomen.
Landelijk krijgen burgers gemiddeld bij zo’n zaak in meer dan een kwart van de gevallen gelijk van de rechter: over 2022 wordt gemiddeld bijna 29% van de uitspraken gegrond verklaard. De rechtbank Rotterdam wijkt behoorlijk wat af van die landelijke gemiddelden: in 2022, 2021 en 2020 kregen burgers hier respectievelijk in 24,5 procent, 17,5 procent en 20,8 procent van de gevallen gelijk van de bestuursrechter. Daarmee was onze stad alle drie deze jaren de laagste of een-na-laagste.
Meeste bijstandszaken
Sociaal advocaat Jacqueline Nieuwstraten doet als advocaat veel bijstandszaken in onze stad en vindt dat Rotterdamse rechters wel wat kritischer mogen zijn als het gaat om de vraag of de gemeente de belangen van de burger voldoende heeft afgewogen: “Wat ik soms merk, is dat de rechters in Rotterdam niet altijd – in bijstandszaken – de ruimte nemen die er soms wel is.”
“Ik heb bijvoorbeeld een zaak gehad in Rotterdam over één specifieke storting, die gewoon zo goed als één op één herleidbaar was tot iets wat mijn cliënt had betaald. En wat ze netjes terugbetaald heeft gekregen. Toen heeft de rechter de zaak ter plekke, zelfs mondeling, gegrond verklaard. Dat hadden meer rechters kunnen doen tegenover de gemeente Rotterdam”, concludeert Nieuwstraten.
Opvallend is dat Rotterdam in 2020 met 880 veruit de meeste rechtszaken over bijstand had, ruim twee keer zoveel als de volgende stad Den Haag (330 bijstandszaken in 2020). In 2020 krijgen Rotterdammers in bijstandszaken slechts in 14% van de zaken gelijk, terwijl het gemiddelde van alle rechtbanken op bijstandszaken 17% was. Ook in 2021 en 2022 blijft het gemiddelde in Rotterdam onder het landelijk gemiddelde.
Ben je benieuwd naar het hele onderzoek van Willemijn Sneep én interviews met verschillende Rotterdamse advocaten en experts? Kijk dan hier voor alle cijfers en hier voor de interviews.
Dit onderzoek is een samenwerking tussen Vers Beton en OPEN Rotterdam en is mogelijk dankzij het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.