Podcast Plottwist over armoede in Rotterdam: ‘We hadden drie euro, voor vier personen’

‘Plottwist’ is een podcastserie van vier monologen, voorgedragen door Rotterdammers van Zuid. Ze dragen waargebeurde verhalen voor van Rotterdammers die in armoede geleefd hebben. De vertellers zijn anoniem en de verhalen in de verleden tijd, maar wij weten zeker dat ze voor velen helaas nog steeds herkenbaar zijn.

Plottwist komt voort uit een film over armoede gemaakt door bewoners van Zuid die dagelijks met armoede worden geconfronteerd. De film die binnenkort bij OPEN Rotterdam te zien is, is nu in de maak.

In aanloop naar de tv-première op 26 december, maakt OPEN Rotterdam de podcast Plottwist waarin de verhalen die de acteurs in hun eigen wijk over het thema armoede hebben verzameld als monologen worden voorgedragen.

De theatergroep Zuivere Koffie is onderdeel van Stichting Schaap op de Noordpool. Dat is een inclusief platform voor podiumkunsten in Rotterdam en heeft die inclusieve theatergroepen, wat betekent dat en ook mensen met een beperking mee kunnen doen. Deze podcast is onderdeel van een groter project rond armoede, dan mogelijk is gemaakt door een bijdrage van het Sint-Laurensfonds en Cultuur Concreet.

Monoloog 2

Zorg en zorgen

Ik heb lang getwijfeld of ik dit verhaal moest delen, maar ik denk dat deze kant van armoede niet vaak
belicht wordt.
Het begon toen ik in de kinderopvang zat.
Mijn man was ziek en had altijd alleen losse klussen gedaan voor verschillende werkgevers.
Ik werkte fulltime.
Na zes jaar moest ik stoppen met mijn baan, omdat hij te ziek werd
Ik moest voor hem zorgen en dat was niet meer te combineren
zeker niet met de onregelmatige tijden in de kinderopvang.
We hebben samen twee zoons, een tweeling.
Dat is later nog relevant.
Ze hadden allebei begeleiding nodig én slikten medicatie.
Ik heb zoveel instanties met ze afgelopen.
Dat is een beetje een chaotisch in mijn herinnering.
Ik was gestopt met werken, maar ben wel vrijwilligerswerk blijven doen
Een paar uurtjes in de week
Om mezelf bezig te houden en onder de mensen te blijven.
Ook volgende ik een HBO-studie. Daar heb ik lang over nagedacht, omdat er hoge kosten aan verbonden
zijn. Ik had ervoor gespaard en ik wist dat ik er later profijt van zou hebben.

Naarmate mijn man verder achteruit ging, had hij allerlei hulpmiddelen nodig.
Een rolstoel en een scootmobiel bijvoorbeeld.
Van die hulpmiddelen moet je een deel zelf betalen.
Voor de traplift heb ik een half jaar moeten vechten bij de Gemeente.
Ze vonden dat we maar moesten verhuizen naar een gelijkvloerse woning.
We wisten tenslotte dat hij ziek was en daar hadden we rekening mee kunnen houden.
Ik heb bezwaar ingediend en de artsen hebben me bijgestaan
Toen is het toch gelukt.
Maar ook daarvan moesten we een deel zelf betalen
Als je je baan kwijtraakt, kom je uiteindelijk via de WW in de bijstand terecht.
We leefden met vier mensen van mijn uitkering.
De Gemeente had namelijk bedacht dat ik wel weer aan het werk kon en dus de hoofdkostwinner was.
Opgroeiende kinderen zijn sowieso al niet goedkoop
Ze eten als slootgravers en groeien uit hun kleren waar je bijstaat
Als je twee zoons hebt met een paar jaar ertussen, dan kunnen ze kleding aan elkaar doorgeven.
Met een tweeling gaat dat niet.
Je hebt van alles twee nodig, en nog tegelijk ook
Ze hebben allebei schoenmaat 47
De meeste merken maken niet eens zulke grote schoenen.

Toen de jongens achttien werden, ging de voordeurdelersregeling in
Ze kregen weliswaar zelf een uitkering maar we werden allemaal gekort.
En voor de begeleiding moesten we – nu ze volwassen waren – een eigen bijdrage betalen.
De kinderbijslag viel weg, maar ook de huurtoeslag en de zorgtoeslag.
Mijn man en zoons slikte alledrie medicatie.
Sommige medicijnen moet je gedeeltelijk zelf betalen in de apotheek.
En als je iets mankeert, betaal je vaak ook een hogere premie bij de zorgverzekering.
Mijn man kreeg een zuurstofapparaat. Daarvan gaat de stroomrekening behoorlijk omhoog.
Ook moest de verwarming omhoog omdat hij het snel koud had.
Daar denk je niet zo snel aan, maar het zijn allemaal extra kosten.
Ik herinner me dat we af en toe – in de laatste week van de maand – nog twee of drie euro hadden.
Voor vier personen, een hele week.
Nou, dan word je heel creatief.
Een pak meel kost zestig cent. Dus dan werden het pannenkoeken.
Of macaroni met simpele tomatensaus en van dat luncheonmeat.
Van alles verzinnen met oud brood.
De restjes gingen in de vriezer.
Eens in de zoveel tijd was het dan kliekjesdag.
Soms kookte ik extra aan het begin van de maand.
Dat ging dan de vriezer in voor momenten dat het geld op was.
Maar mijn man en ik aten ook weleens een boterham zodat de kinderen warm konden eten.

Ik wilde absoluut geen schulden en deed er alles aan om dat te voorkomen.
Want dan ga je past echt het ene gat met het andere opvullen.
Ik leende nooit geld. Dan liever een droge boterham
Je ontwikkelt een pokerface. Mensen mogen het niet merken.
Zeker de kinderen niet. Ik bleef altijd vrolijk.
De pubertijd is sowieso niet gemakkelijk
Zeker als je al een buitenbeentje bent
Sommige ouders hadden kritiek op onze manier van opvoeden.
Ze vonden dat ik te streng was omdat mijn kinderen alleen op hun verjaardag en met sinterklaas kadootjes
kregen.
Als ze iets wilden hebben, dan moesten ze daarvoor sparen.
Daar hebben ze nu profijt van.
Ze zijn inmiddels uit huis en kunnen allebei goed met geld omgaan.

Toen mijn man overleed kwam er nog een flinke kostenpost bij: De uitvaart.
We hadden een uitvaartverzekering en alles was gepland, maar er waren toch nog allerlei extra kosten.
Mijn ouders zijn bijgesprongen. Dat is de enige keer dat ik dat geaccepteerd heb.
Daarna ging het financieel beter.
Bizar eigenlijk dat je in armoede leeft omdat voor je geliefden zorgt
Iedereen denkt altijd dat alles gratis is als je ziek bent, maar dat is niet zo.
Je moet aan veel dingen meebetalen en er zijn allerlei extra kosten
Als je in de bijstand zit, is dat tot een bepaalde grens, maar alles bij elkaar tikt het flink aan.
Mensen staan daar niet bij stil.
Gelukkig ben ik zelf ook zuinig opgevoed.