Havensteden Antwerpen en Rotterdam werken samen om drugscriminelen aan te pakken en de ondermijning in hun stad te stoppen. Maar in de praktijk lopen ze tegen grenzen aan, blijkt uit onderzoek van Vers Beton, OPEN Rotterdam en het Belgische Apache. Een reconstructie over moeizaam samenwerken tegen cocaïne in Europa’s grootste havens.
Met een grote bijeenkomst in de Kuip in 2019 gaven burgemeesters Aboutaleb en De Wever het startsein voor een intensievere samenwerking tussen Rotterdam en Antwerpen bij de bestrijding van drugscriminaliteit. Een logische stap, want volgens schattingen zijn beide havens goed voor meer dan de helft van de invoer van cocaïne. Ze werken daarbij als communicerende vaten: zodra de controle in de ene haven strenger wordt, wijken criminelen uit naar de andere.
“Bestuurders en havenondernemers sloegen een alarmerende toon aan.”
Vers Beton en het Belgische onderzoeksplatform Apache kregen het verslag van de bijeenkomst van 2019 in handen. Daarin sloegen bestuurders en havenondernemers een alarmerende toon aan. Maar van de oprichting van een grensoverschrijdende organisatie kwam het niet. In plaats daarvan doet de overheid een steeds sterker beroep op het bedrijfsleven in de havens om mee te werken in de strijd tegen drugssmokkel. Maar de havens zijn ook concurrenten van elkaar. Een aanpak met alle Noordwest-Europese havens zou effectiever zijn.
Grenzen
Onderwijl lijkt de omvang van de cocaïnesmokkel toe te nemen. In de havens worden jaar na jaar grotere vangsten gedaan, terwijl de straatwaarde niet toeneemt. Dat duidt erop dat er geen schaarste is. Criminologisch onderzoek laat zien dat informatiedeling tussen verschillende opsporingsdiensten binnen landsgrenzen niet altijd goed verloopt. Informatiedeling tussen landen is nog lastiger. Toch is het oordeel van onderzoekers over Nederlands-Belgische samenwerking op operationeel niveau positief.
“Rotterdam kreeg eenmalig 5 miljoen euro voor de bestrijding van drugscriminaliteit, terwijl er jaarlijks 33 miljoen nodig is.”
Rotterdam en Antwerpen kunnen samen nog zoveel willen, hun samenwerking stuit op grenzen, concluderen Vers Beton en Apache. De steden hebben hulp nodig van de nationale overheid, en die nationale overheid is weer afhankelijk van internationale samenwerking. Zowel Antwerpen als Rotterdam hebben meer geld en middelen nodig om te kunnen doorpakken.
Antwerpen maakte voor de bestrijding van drugscriminaliteit een Stroomplan XXL. Rotterdam kreeg eenmalig 5 miljoen voor de Uitvoeringsagenda, terwijl er jaarlijks 33 miljoen nodig is. Ondanks een lobby van Aboutaleb bij minister Grapperhaus en ondanks diens uitgesproken morele steun in het Feyenoord-stadion, krijgt Rotterdam voor de gezamenlijke drugsaanpak geen financiële steun van het Rijk. Hetzelfde klinkt in Antwerpen.
Lees het hele artikel op Vers Beton.
Dit onderzoek is een samenwerking tussen het Belgische onderzoekplatform Apache, Vers Beton en OPEN Rotterdam. Zij kregen hiervoor subsidie van het Europese Journalismfund.
