Als het aan Dominique de Ruiter, directeur van de Dr. Schaepmanschool in Barendrecht, ligt komt er in onze stad een middelbare school waar volgens het Jenaplan wordt lesgegeven. In Rotterdam zijn er meerdere Jenaplan basisscholen, maar er zijn (nog) geen Jenaplan middelbare scholen en dat is volgens De Ruiter zonde. “Op een Jenaplan middelbare school kunnen kinderen echt de kans krijgen om nog even door te groeien na de basisschool en hun talenten nog meer te ontwikkelen.” Daarom is schoolbestuur RVKO, waar de Dr. Schaepmanschool onderdeel van is, gestart met het plan om een Jenaplan middelbare school te realiseren in Rotterdam.
Al meer dan vijftig jaar is de Dr. Schaepmanschool een erkende jenaplanschool. Anders dan bij een reguliere basisschool, krijgen de kinderen op een jenaplanschool les in stamgroepen. In een stamgroep zitten kinderen uit twee of drie verschillende leerjaren bij elkaar, bijvoorbeeld groep 3, 4 en 5. In een stamgroep ervaart een kind hoe het is om de jongste, de middelste en de oudste te zijn. Zo leert een kind hoe het is om geholpen te worden door een ouder kind maar ook om zelf jongere kinderen te helpen.
Geen jenaplanonderwijs op een middelbare school in Barendrecht
Maar achtstegroepers van een Jenaplanschool moeten daarna vaak naar een ‘gewone’ school, omdat er in Rotterdam geen Jenaplanschool voor het voortgezet onderwijs is. “We krijgen steeds meer de vraag vanuit de ouders, en ook vanuit de kinderen, naar een middelbare school mét Jenaplanonderwijs. Zodat de kinderen óók op het voortgezet onderwijs door kunnen gaan met deze manier van leren”, vertelt Dominique.
“Ons plan is daarom om in de eerste twee jaar les te geven op verschillende niveaus, zodat elk kind de mogelijkheid krijgt om door te groeien en hun talenten verder te ontwikkelen. Na die twee jaar wordt dan het niveau van de basisschool ‘heroverwogen’ en gekeken of dat niveau echt past, of dat misschien een ander niveau beter past.”
Uiteindelijk moeten de leerlingen wel eindexamen doen in de bestaande niveaus. “Dat is de wet en daar moeten we ons aan houden, maar op deze manier krijgen ze wel langer de tijd om zich te ontwikkelen en door te groeien in bepaalde vakken.” Ook krijgen de leerlingen een vaste stamgroepleider, die sámen met de groep verantwoordelijk is voor het pedagogische klimaat. Desiree Lopulisa, die twee jaar lang heeft meegeholpen aan het plan van de RVKO, had graag haar kind naar een Jenaplan middelbare school zien gaan. “Er zijn maar weinig scholen die echt vanuit de verbinding met kinderen werken en het kind als een eigen persoon zien. In het regulier voortgezet onderwijs gaat de verbinding met het kind vaak verloren, terwijl het juist in die leeftijdsperiode zo belangrijk is om een goede verbinding te hebben met, onder andere, de docenten.”
Samenwerking met bestaande scholen
Maar het was eerst niet het plan om een eigen school te beginnen, legt Dominique uit. De afgelopen jaren heeft de school in Barendrecht geprobeerd om samen te werken met bestaande middelbare scholen. “Want wij zijn ervan overtuigd dat het jenaplanonderwijs het beste tot zijn recht zou komen op een bestaande middelbare school, want er zit echt kracht in samenwerken.” Dat is tot nu toe niet gelukt. Daarom heeft de RVKO het heft in eigen handen genomen om een nieuwe middelbare school op te zetten. “Het is jammer, maar ik snap ook wel dat scholen niet staan te juichen om heel hun werkwijze om te gooien”, zegt Dominique. “Wij hebben een compleet andere denkwijze en er is best wat lef nodig om die stap te nemen, dus op die spanning en onzekerheid is het misgelopen”
Handtekeningenactie
Makkelijk is het echter niet om een eigen school op te zetten want er zijn verschillende regels waar je je aan moet houden. Zo moet er een uitgebreid plan opgesteld worden om aan te tonen dat de nieuwe school voldoet aan alle facetten van het onderwijs en aan alle normen van de wet. “Daarnaast hebben we voor 31 oktober 700 handtekeningen nodig van ouders, met kinderen van 11 tot 13, die dit initiatief steunen”, legt Dominique uit.
“We zijn al een heel eind, maar we hebben er ook nog veel nodig. Het lastige is vooral dat als het lukt, we de school pas in september 2024 kunnen openen. De kinderen van 11 tot 13 jaar, wiens ouders het initiatief steunen, zijn dan al ‘te laat’ om zich in te schrijven voor de school. Juist ouders van jongere kinderen willen tekenen, maar zij mogen helaas niet.” Ook moeten de ouders inloggen met hun DigiD en het BSN nummer van hun kinderen doorgeven, wat voor een extra drempel kan zorgen. “De gegevens zijn puur om te checken of de kinderen ook echt bestaan, en de BSN-nummers zijn sowieso al bekend bij DUO, maar het maakt het wel net wat moeilijker dan bijvoorbeeld een online petitie ondertekenen.”
Mocht het allemaal lukken gaat het plan naar de onderwijsinspectie. Daarna kijkt het ministerie naar het plan waarna er volgend jaar juni een uitspraak volgt. “Krijgen we groen licht, dan kunnen we in januari 2024 de inschrijvingen starten en in september 2024 de school echt openen. Lukt het niet, dan zijn we niet van plan op te geven en zouden we nog steeds proberen het voor elkaar te krijgen in samenwerking met een al bestaande middelbare school”, aldus Dominique. “Maar we hebben er alle vertrouwen in.”