Maandelijkse talkshow van de Erasmus Universiteit over wetenschap en actualiteit. Met interviews, minicolleges en livemuziek.
September 2020
Zijn jongeren in deze crisis veerkrachtiger, of juist kwetsbaarder? En wat gebeurt er met ons brein als alle zekerheden en routines ineens op losse schroeven komen te staan? Hoogleraar neurocognitieve ontwikkelingspsychologie (en auteur van het boek ‘Het puberende brein’) professor Eveline Crone over de hersenen van jongeren.
<iframe width=”560″ height=”315″ src=”https://www.youtube.com/embed/iy1cLi9Z5Ug” frameborder=”0″ allow=”accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture” allowfullscreen></iframe>
Wat leren we (juist nu) van Simone de Beauvoir? Filosoof Ruud Welten schreef een verfrissend boek over het denken van de filosofe, schrijfster, feministe en grondlegster van het existentialisme.
<iframe width=”560″ height=”315″ src=”https://www.youtube.com/embed/ms4cEgxsIXU” frameborder=”0″ allow=”accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture” allowfullscreen></iframe>
Prostaatkanker beter te detecteren en behandelen? Onderzoeker Simone Dalm (radiofarmacologie, Erasmus MC) over haar innovatieve strategie om behandeling van en beeldvorming over prostaat- en borstkanker aanzienlijk te verbeteren. Liggen toepassingen op andere kankersoorten ook in het verschiet?
<iframe width=”560″ height=”315″ src=”https://www.youtube.com/embed/M67xGLmM-5o” frameborder=”0″ allow=”accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture” allowfullscreen></iframe>
Is big brother watching you? De gemeente ontwikkelt een app voor consumenten met een interactieve plattegrond van de stad, die aangeeft waar het druk en waar juist rustig is. Het Rotterdamse alternatief op de alom geprezen en gevreesde corona-app. Jiska Engelbert vertelt in het stadscollege over de voor- en nadelen van dergelijke trackingapps, technologie in tijden van corona en over privacy. Wie heeft er eigenlijk baat bij deze SpotR-app?
<iframe width=”560″ height=”315″ src=”https://www.youtube.com/embed/YEi2HWzdS8U” frameborder=”0″ allow=”accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture” allowfullscreen></iframe>
Maart 2020
Onschuldige roes of potentiele killer? Anesthesioloog Markus Klimek over de effecten van lachgas, het (aankomende) verbod hierop en andere recreatieve middelen uit de medicijnkast van het ziekenhuis.
Het Rotterdamse afvalprobleem: stadscollege door econoom Robert Dur. Zijn gedragsinterventies en nudges de oplossing voor de vuilniscrisis? Moet Rotterdam meer of juist minder afval ophalen?
Kan blockchain het internet redden? – Dion Bongaerts (Rotterdam School of Management) ontving 3,3 miljoen euro onderzoekssubsidieOpent extern om samen met de TU Delft en de Universiteit van Amsterdam een alternatief voor het huidige internet te ontwikkelen. Vertrouwen – volgens de onderzoekers dé basis van een gezonde (online) samenleving – moet gedecentraliseerd worden met blockchaintechnologie, in plaats van gekapitaliseerd door grote techreuzen als Google en Facebook.
Is het coronavirus (de volgende keer) te stoppen? – Marion Koopmans (hoogleraar virologie en adviseur bij de WHO) over de uitbraak in ChinaOpent extern en de race tegen de klok van de onderzoekers die dit nieuwe virus proberen te begrijpen én bestrijden.
Januari 2020
Naomi van Stapele (Institute of Social Studies) over haar veldwerk in steden waar de overheid schittert door afwezigheid, en hoe lokale, bottom-up initiatieven de macht (soms succesvol, soms met desastreuze effecten) hebben overgenomen.
Het is vijftig jaar geleden dat de Nobelprijs van de economie werd uitgereikt aan Jan Tinbergen, de grondlegger van de econometrie, oervader van het CPB en prominent hoogleraar aan de EUR. Biograaf Erwin Dekker over de impact van zijn werk.
Socioloog Willem de Koster over het publieke debat dat op talloze terreinen polariseert, en dat allang niet meer te duiden is aan de hand van klassieke links-rechts tegenstellingen.
Minicollege door criminoloog Lieselot Bisschop, die met haar team een omvangrijke studie deed naar drugs, criminaliteit en corruptie in de grootste haven van Europa.
Renata Feliciangeli trad op tijdens Studio Erasmus.
December 2019
Minicollege door Annemiek Harder (hoogleraar Ortho- en Gezinspedagogiek) over de effectiviteit van opvang, beleid en interventies.
Ward Vloeberghs over onrust in de regio, de protesten in Algerije en Soedan, de rol van Iran en Saudi-Arabië en verschuivende machtsverhoudingen op het wereldtoneel.
Voor wie juichen we eigenlijk? Historicus Gijsbert Oonk over nationalisme en identiteit binnen sport, voetballers met een dubbel paspoort en hoe migrant-sporters vaak letterlijk gevangen zitten tussen twee werelden.
Gratis geld voor iedereen? Econoom Bas Jacobs over het omstreden plan van minister van financiën Wopke Hoekstra om met geleend geld tot wel honderd miljard in de Nederlandse economie te pompen. Is de negatieve rente die dit mede mogelijk maakt niet te mooi om waar te zijn?
Heeft Rotterdam de jeugdzorg wel op orde? Minicollege door Annemiek Harder (hoogleraar Ortho- en Gezinspedagogiek) over de effectiviteit van opvang, beleid en interventies.
Hoe moeten we de chaos in Syrië begrijpen? Politicoloog en Midden-Oostendeskundige Ward Vloeberghs over de hoofdrolspelers (en hun motieven) op het drukste slagveld ter wereld.
November 2019
‘IJzeren longen’, glazen injectiespuiten of experimentele operatieapparatuur uit de jaren vijftig: Ruben Verwaal (erfgoedconservator Erasmus MC) bespreekt de opmerkelijkste objecten uit de collectie van het grootste ziekenhuis van Nederland.
Lijdt Rotterdam aan bestuurlijke overmoed? – Hoogleraar bestuurskunde Martijn van der Steen over de besluitvorming rond megaprojecten als Feyenoord City, het Warmtebedrijf en het Schiekadeblok. En over het recente rapport van de Rotterdamse Rekenkamer, waarin geconcludeerd wordt dat het stadsbestuur de mouwen soms wat te gemakkelijk opstroopt.
Wat doet natuur met je (mentale) gezondheid? – Orthopedagoog Joyce Weeland over de invloed van ‘een dosis natuur’ op stress en gedragsontwikkeling van schoolkinderen.
Oktober 2019
‘Hoe moet je leven in tijden van ecologische crisis?’ – Filosofen Sjoerd van Tuinen en Marc Schuilenburg schreven de handleiding Leven in het Antropoceen (september, 2019) over de rol van de geesteswetenschappen in deze crisis, en hoe we de sociaal-politieke kant van dit nieuwe tijdperk miskennen door het te reduceren tot een milieuvraagstuk.
‘Jaagt Rotterdam armen de stad uit?’ – Criminoloog en stadssocioloog Gwen van Eijk beantwoordt in het stadscollege deze vraag.
Pijnbestrijding bij kinderen – Tot begin jaren tachtig werden baby’s nog onverdoofd geopereerd, omdat men dacht dat ze geen pijn ervoeren. Aan de vooravond van een groot internationaal congres over kinderanesthesiologie komt Jurgen de Graaff (Erasmus MC) praten over signalering van pijn bij kinderen, medicatie daartegen en de toenemende kennis over bijwerkingen.
Juni 2019
Moet Rotterdam grote filantropen in bedwang gaan houden? – Minicollege over het krachtige, maar ook omstreden werk van weldoeners, door Lucas Meijs, hoogleraar Strategische Filantropie en Vrijwilligerswerk.
Een politieke aardverschuiving of stemmen we toch Eurogezinder? – Politicoloog Markus Haverland bespreekt de uitslagen van de belangrijkste Europese verkiezingen en de toekomst van de Unie, die het weekend voorafgaand aan Studio Erasmus plaatsvinden.
Vergeet Nederland ouderen met een migrantenachtergrond? – Hoogleraar Ageing, Families and Migration Tineke Fokkema over het welzijn, de eenzaamheid en de totaal andere zorgbehoefte van de groeiende groep 55-plussers (42 duizend in 1991, 312 duizend in 2018) met een niet-westerse achtergrond.
Hoe leer je een kind gezond eten? – Psycholoog Pauline Jansen over slechte eters, strijd aan tafel en de impact op gezondheid en eetproblemen op latere leeftijd.
April 2019
Mogen we sleutelen aan onze kinderen? – Medisch psycholoog Sam Riedijk en ethicus Boy Vijlbrief over hoe Nederland denkt over het behandelen van genetische “foutjes”. Zijn in de toekomst alle erfelijke ziektes de wereld uit?
Hoe behoudt Wikipedia haar open karakter? – Socioloog Emiel Rijshouwer dook voor zijn onderzoek in de wereld achter de grootste gratis encyclopedie ter wereld. Wikipedia wordt geroemd om haar revolutionaire, innovatieve en democratische organisatievorm en gezien als het voorbeeld dat zelforganisatie mogelijk is. Maar de praktijk is ook hier weerbarstig.
Geopolitiek en het Midden-Oosten – Ward Vloeberghs over onrust in de regio, de protesten in Algerije en Soedan, de rol van Iran en Saudi-Arabië en verschuivende machtsverhoudingen op het wereldtoneel.
(Voor wie) Is Rotterdam een slimme stad? – Minicollege van Jiska Engelbert over de behoefte een smart city te willen zijn. Maar wie heeft er nou precies voordeel van al die technologie, big data en artificiële intelligentie?
Livemuziek van Erasmus Music Collective.
Maart 2019
Gaat er nu eindelijk iets gebeuren? – Hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid Jan Rotmans over de klimaatcrisis, maatschappelijk draagvlak, politieke wil en activisme in de wetenschap.
Rotterdam en de Brexit – Frank van Oort (hoogleraar stedelijke en regionale economie) over de impact op Rotterdam, de haven en het achterland.
Huilen om de Kuip: waarom roept Feyenoord City zoveel emoties op? – Historicus Hilde Sennema over erfgoed, supporterssentiment en publieke besluitvorming.
Neurowetenschapper Shashini Munshi over het omzetten van huidcellen naar stamcellen en hoe dit kan helpen bij het onderzoeken en begrijpen van psychiatrische aandoeningen en hersenaandoeningen zoals Alzheimer en Parkinson.
Livemuziek van het NOHMI jazz trio
Februari 2019
Filosoof Paul van Geest (auteur van o.a. Het katholicisme in Europa) over de Vaticaanse topontmoeting over misbruikschandalen en de machtsstrijd tussen de populaire paus Franciscus en conservatieve krachten in de katholieke kerk.
Kun je via een dating-app ware liefde vinden? Elisabeth Timmermans onderzocht het effect van apps als Tinder en Happn op het ontstaan van relaties en op ons liefdesleven. Eind deze maand verschijnt haar boek Liefde in Tijden van Tinder.
Bijzonder hoogleraar Financiële Markten en Lid van het Beleggingscomite en Hoofd Obligatiebeleggen bij ABN Amro Mary Pieterse-Bloem vertelt over duurzame beleggingen, ontwrichtende factoren als Brexit en de mogelijkheid van een nieuwe crisis.
Januari 2019
Wat doet Netflix met onze filmsmaak? – Payal Arora en Filip Vermeylen over de impact van algoritmes op populaire cultuur. Hoe herstructureren disruptieve platforms zoals YouTube en Neflix de film- en televisiewereld? Wat betekent het wegvallen van traditionele ‘gate keepers’? En laten we ons nog wel verrassen in een tijd waarin ons mediagebruik minutieus geanalyseerd wordt om nieuwe blockbusters te creëren?
Hoe amusement laaggeletterden gezonder maakt – Bijzonder hoogleraar Entertainment Media en Social Change Martine Bouman over de potentie van priming: het inzetten van tv-series om gezondheidsvraagstukken onder de aandacht te brengen bij een publiek dat nauwelijks voorlichtingsfolders leest.
De overdosis in Pulp Fiction of blowende motorrijders in Easy Rider; de combinatie van drugs en films levert beroemde en beruchte scènes op. Komen de effecten ook daadwerkelijk overeen met de specifieke drug? Hoogleraar Klinische Psychologie Ingmar Franken factcheckt legendarische drugsscènes.
Is de vrouw de nieuwe superheld of blijft het frame van sekssymbool bestaan? Mediawetenschapper Charlotte Dwyer over #MeToo, feminisme op het witte doek en de rol van filmklassiekers in onze beeldvorming van ‘de vrouw’.
December 2018
Een doorbraak in het kankeronderzoek? – Oncoloog Arjen Joosse over de Nobelprijs voor de Geneeskunde, die deze maand uitgereikt wordt aan de Amerikaan James Allison en de Japanner Tasuku Honjo voor hun werk op het gebied van immuuntherapie. Wat betekent dit voor de patiënten in zijn behandelkamer.
Hoe worden we in 2019 wel duurzaam? – Jurist Liesbeth Enneking en industrieel ecoloog Arnold Tukker stippelen de route uit naar een sweatshop-vrije wereld, belastingen op CO2-opslag en een echte – hoognodige – systeemverandering.
Hoe kan Rotterdam het beste reageren op de ‘depressie-epidemie’? – Mini-stadscollege door filosoof Bert van den Bergh i.s.m. Vers Beton.
Muziek als medicijn – In 2018 promoveerde Marianne van der Heijden aan het Erasmus MC op het onderwerp Muziek als Medicijn. Ze onderzocht de effecten van muziek op pijn en angst bij jonge kinderen.
Livemuziek van Sophia (het nummer heet ‘over’).
November 2018
Waarom we nu naar Marx moeten luisteren – Tien jaar na de val van Lehman Brothers is er aan de basis van ons financiële systeem nauwelijks iets veranderd. Sterker nog: volgens velen is de volgende crisis alweer in aantocht. Biedt Marx een oplossing? We praten met econoom Irene van Staveren over het belang van een van de meest invloedrijke (en verguisde) denkers van de afgelopen eeuwen: Karl Marx, die dit jaar precies 200 jaar geleden geboren werd.
Hoe ziet een gedachte eruit? – neurowetenschapper Chris de Zeeuw slaagde er – onder meer dankzij nieuwe, zeer nauwkeurige meettechnologie – in om voor het eerst inzichtelijk te maken wat er in de hersenen gebeurt als we een gedachte hebben, ons concentreren of een keuze proberen te maken. Zijn bevindingen (die leidden tot publicaties in NatureOpent extern en Science AdvancesOpent extern) worden alom bejubeld en gezien als een paradigmashift in het hersenonderzoek.
Wat te doen met Facebook-account of telefoonabonnement na overlijden? Studentondernemer Graciëlla van Vliet heeft de dienst ClosureOpent extern opgericht, die nabestaanden helpt met de digitale erfenis.
Is Nederland doorgeslagen in politieke correctheid? – De Islam, slavernij, zwarte piet: slechts een greep uit de thema’s waarover je verweten kunt worden politiek correct te zijn. Maar wat is politiek correct gedrag eigenlijk? Wat zegt de groeiende aanwezigheid van politieke correctheid over deze tijd? Onderzoekers Gerben Bakker en Gert Jan Geling schreven een boek (Over Politieke Correctheid, 2018) waarin ze stellen dat politieke correctheid niet zo onschuldig is als het lijkt, en mogelijk zelfs een bedreiging kan vormen voor onze democratie.
Is Rotterdam beter af met een gekozen burgemeester? Stadscollege door filosoof Gijs van Oenen i.s.m. Vers Beton.
Livemuziek van Eline Mann
Oktober 2018
Als je behandeld wordt als een criminele onruststoker, ga je je dan vanzelf zo gedragen? – Criminoloog Abdessamad Bouabid interviewde tientallen Marokkaans-Nederlandse jongens over hoe het is om op te groeien in een samenleving die altijd wel iets van je vindt.
White Privilege’: wat zijn de kansen van witte meisjes op het MBO? – een prikkelend minicollege van antropoloog en socioloog Talitha Stam in samenwerking met Vers Beton.
Wat is het geheim van een gezond seksleven? – Socioloog en pedagoog Daphne van de Bongardt doet onderzoek naar de relatie tussen liefde en seks bij jongeren. We praten met haar over verwachtingen, seksuele opvoeding en de oververtegenwoordiging van casual seks in het publieke domein.
Hoe flexibel is onze biologische klok? – Hoogleraar chronobiologie Bert van der Horst over de impact van tijdzones zoals de wisseling van zomer- naar wintertijd. Met zijn team deed hij onderzoek naar deelnemers aan de Volvo Ocean Race, waar het dag/nachtritme radicaal overhoop gegooid wordt. Is afschaffing van de wintertijd een goed idee?
Livemuziek van Carmen Forbes.
September 2018
Wordt ons geld goed besteed? We ontleden samen met econoom Sandra Phlippen de nieuwe rijksbegroting. Worden de uitdagingen waar Nederland voor staat met deze financiële keuzes effectief geadresseerd?
Het einde van de leugen? – Psycholoog Sophie van der Zee (voorheen Cambridge University) ontwikkelde een baanbrekende nieuwe methode om leugens op te sporen. Haar beweging detecterende body suit laat de bestaande leugendetector – die al sinds de jaren twintig gebruikt wordt – ver achter zich qua betrouwbaarheid.
Vrouwen met gitaren – Waarom het zo lastig is om het als vrouw te maken in de mannenwereld van de metalmuziek (en hoe dat anders moet). Met cultuursociologen Julian Schaap en Pauwke Berkers, auteurs van ‘Gender Inequality in Metal Production’ (2018).
Socioloog Godfried Engbersen, auteur van het spraakmakende WRR-rapport ‘De nieuwe verscheidenheid’ geeft het stadscollege. Wat betekent de nieuwe diversiteit in Nederland voor de economische groei van Zuid-Holland of de cohesie in de Rotterdamse wijken?
Muziek van Elsma/Kluwer kwartet.
Mei 2018
Hoe ongezond is opgroeien in Rotterdam? Hanan El Marroun (Erasmus MC) over de invloed van fijnstof op de ontwikkeling van kinderhersenen. Dat fijnstof schadelijk is voor de luchtwegen, was al bekend. Maar nu blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC dat fijne deeltjes al voor de geboorte kunnen bijdragen aan latere gedragsproblemen, zoals verslaving en ADHD.
Herdenkt Rotterdam liever gebouwen dan mensen? – Minicollege door historicus Susan Hogervorst over de stad die jaarlijks op 14 mei stilstaat bij het bombardement, maar wel gewoon wilde doorwinkelen tijdens de dodenherdenking. De gemeenteraad besliste inmiddels dat er geen koopavond is die avond. Hogervorst promoveerde vorig jaar op herinneringen aan concentratiekamp Ravensbrück en is co-auteur van het in 2015 verschenen boek ‘Rotterdam en het bombardement: 75 jaar herinneren’. Hogervorst.
De depressie-epidemie – Filosoof Bert van den Bergh geeft in zijn proefschrift De gestolen stoornis een cultuurfilosofische analyse van onze somberheid.
Acrobatiek duo No Nonsense en Erasmus MC-onderzoeker Mesut Savas met een interactief optreden over het stresshormoon cortisol bij circusartiesten en andere topsporters.