De helft van het havengebied wordt in beslag genomen door fossiele industrie. Maar het is een kwestie van tijd voordat de kolenoverslag, raffinaderijen en gasterminals verdwijnen. Toch is de haven nauwelijks voorbereid op de omslag naar groene energie, blijkt uit onderzoek van Paltform Investico voor Vers Beton en OPEN Rotterdam.
Platform Investico keek naar verschillende grote investeringen door het Rijk voor de aanleg van infrastructuur. Daaruit blijkt dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de klimaatdoelen structureel negeert. Er wordt bij het ontwikkelen van plannen nog steeds gerekend met de doorvoer van grote hoeveelheden kolen en olie. Terwijl deze fossiele energiebronnen internationaal in de ban zijn gedaan. In veel andere Europese landen is hernieuwbare energie inmiddels de belangrijkste energiebron.
Groeien
Ook de haven leunt sterk op een fossiele toekomst. In de vier scenario’s die de haven opstelde, wordt geen rekening gehouden met afnemende bezetting van het terrein. Havendirecteur Allard Castelein denkt binnen tien jaar zelfs te groeien door nog meer land op te spuiten binnen de bestaande Tweede Maasvlakte Hij twijfelt er niet aan dat de groene industrie de vrijkomende ruimte zal opvullen. Maar volgens onderzoeksinstituut TNO is Rotterdam hiervoor niet meer geschikt dan andere havens. De omvang van deze industrie zal ‘hoogstwaarschijnlijk nooit die van de huidige fossiele activiteiten benaderen’.
Een mogelijke kans ziet TNO voor het vervoer van biomassa. Inmiddels heeft het kabinet Rutte IV laten weten het gebruik daarvan ‘zo snel mogelijk’ te willen afbouwen. Zelf rekent de haven van Rotterdam op grootschalige import van waterstof om de teruglopende fossiele doorvoer te compenseren. Maar volgens hoogleraar Ad van Wijk, deskundige op het gebied van toekomstige energiesystemen, is dit niet waarschijnlijk. Waterstof per schip vervoeren is volgens hem altijd duurder dan een pijpleiding, bijvoorbeeld uit Noord-Afrika.
De boot missen
De gemeenteraad was in het verleden kritisch over het rooskleurige toekomstbeeld van de haven, blijkt uit een commissievergadering Energietransitie, Duurzaamheid, Economie en Mobiliteit van 2019. PvdA-raadslid Dennis Tak: ‘We horen vaak mooie verhalen over de verduurzaming en de energietransities en alle plannen die op tafel liggen. Maar wat we missen is een duidelijk tijdspad.’ Ook CristenUnie/SGP was skeptisch. Raadslid Gerben van Dijk vond dat het havenbedrijf te veel vasthield aan de oude fossiele economie. ‘Missen we straks niet de boot en stevenen andere havens ons voorbij?’
Lees het hele verhaal van Adrián Estrada en Felix Voogt van Platform Investico op de website van Vers Beton.
Dit onderzoek is een samenwerking van Vers Beton en OPEN Rotterdam en Platform Investico en kwam tot stand met steun van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
Illustratie: Tessa Biemans