Ze heeft een dijk van een stem die uniek is, maar de Turkse zangeres Bülent Ersoy is desondanks een controversieel onderwerp. In de jaren 80 onderging zij een geslachtstransitie in Londen, terwijl dat juridisch nog niet eens mogelijk was in haar thuisland. Tot de dag van vandaag is zij een splijtzwam in de Turkse gemeenschap.
De vijfde en laatste aflevering van de docu-serie Icons zoomt in op het wereldberoemde icoon Bülent Ersoy. In samenwerking met O. Festival voor Opera, Music and Theatre (voorheen de Operadagen) kijken we naar vijf iconische zangeressen, die centraal staan in het programmaonderdeel Icons op het festival. In deze serie onderzoeken we deze vijf iconen. Wat is hun verhaal, wat maakt hen zo bijzonder voor Rotterdamse artiesten en communities in de stad?
Een icoon
Wat voor Rotterdamse artieste Megan Davis als een paal boven water staat, is dat Ersoy “een icoon is”. Davis heeft zelf geen Turkse achtergrond, maar komt uit de VS. In Nederland kwam zij in aanraking met ‘makanmuziek’, een genre uit Turkije. Ze raakte er zó door gefascineerd, dat ze aan CODARTS in Rotterdam een bachelor en master afronde in de Turkstalige muziek. Door een uitwisseling in Turkije leerde ze de taal.
“Het mooiste aan de muziek van Ersoy is dat je, ook al versta je het in eerste instantie niet, direct de emotie en het gevoel begrijpt. Het gaat door merg en been” zegt zij. “Ik had nog nooit zó’n stem gehoord”, herinnert ze zich de eerste keer dat ze in aanraking kwam met de muziek van Ersoy.
“Fuck you, ik ben wie ik ben.”
“Er gaan over haar verhalen rond die ik nooit heb kunnen checken, maar fantastisch zijn: ze zou bijvoorbeeld vóór een optreden haar stem smeren met raki met ijs”, lacht Davis. “Het mooie vind ik wel dat ze eigenlijk – met haar muziek en optredens – gewoon zegt: fuck you, ik ben wie ik ben.”
Controverse
De Rotterdammer Bey Cil kan meepraten over die controverse. Hij heeft zelf een Turkse achtergrond en is voorzitter van de Rotterdam Pride. “Enerzijds heeft ze homoseksualiteit en gender op de agenda gezet in Turkije”, zegt hij. “Anderzijds is het vreemd: homoseksualiteit wordt niet echt geaccepteerd in de Turkse cultuur, maar zij laat zien: als je je als vrouw gedraagt, is het wel weer prima.”
De muziek van Bülent Ersoy stond centraal in zijn opvoeding. “Maar mijn ouders hadden het er dan weer nooit over dat zij trans is”. Toen hij zelf ontdekte dat hij homoseksueel is, werd de muziek en haar persoonlijkheid nog belangrijker. “Toen werd zij echt een rolmodel voor mij.”
De voorstelling Icons, onderdeel van O., wordt opgevoerd van woensdag 25 augustus 2021 tot en met zaterdag 28 augustus in Theater Zuidplein.