Een groep van 15 demonstranten verzamelde zich vrijdagochtend voor het kantoor van Havenbedrijf Rotterdam. Een andere, grotere, groep van 30 man ketende zich op datzelfde moment vast aan het spoor in de haven. De groep ‘Kappen met Kolen’, onderdeel van Extinction Rebellion (XR), wil dat er per direct wordt gestopt met de overslag van kolen in de Rotterdamse haven. Hun actie is bedoeld om het kolenvervoer per trein, in ieder geval tijdelijk, stil te leggen. “Echte criminelen zitten in boardrooms van bedrijven die kolen winnen.”
Er was flink wat politie opgetrommeld voor de kleine groep demonstranten op de Kop van Zuid. Op de grond voor het kantoor liggen symbolische ‘bloedkolen’ en voor de ingang hangen spandoeken. Volgens de actiegroep is het niet langer acceptabel dat we nog kolen gebruiken. Het Havenbedrijf is hier mede verantwoordelijk voor: “Zij, de gemeente en de overheid kunnen stappen zetten. ” En zo lang dat dat niet gebeurd doet XR het zelf maar. Demonstranten lieten zich vrijdag vastketenen aan het spoor en waren live te volgen op Instagram. Een aanwezige demonstrant op de Kop van Zuid was een beetje teleurgesteld dat ze niet daarbij aanwezig was.
Foto: Symbolische ‘bloedkolen’
Lees ook: Activisten Extinction Rebellion ketenen zich vast aan spoor kolencentrale Maasvlakte: ‘Kappen met kolen’ (Rijnmond)
“De kolenoverslag is vorig jaar gewoon gestegen”, vertelt een demonstrant. “Er is extra kolen ingekocht en dat is volledig niet in lijn met wat we hebben afgesproken in Parijs. Elk jaar is de CO2 nog gestegen. Daarom is het absoluut noodzakelijk om nu maatregelen te nemen.” Kappen met kolen is volgens hen één van de maatregelen die nu het meeste effect heeft. “Het is super schadelijk bij winning en ook voor onze gezondheid. Een no-brainer.” XR noemt de bedrijven die kolen inwinnen crimineel. Het Havenbedrijf is volgens hen daarom medeverantwoordelijk om de grote hoeveelheden die zij overslaan.
Foto: Extinction Rebellion
‘Willen hetzelfde’
Tijdens de demonstratie ging het Havenbedrijf in gesprek met de demonstranten. Het was volgens de woordvoerder goed om met elkaar gesproken te hebben. Ze willen hetzelfde, maar kijken anders naar de weg van een kolenvrije haven: “We zetten in de Rotterdamse haven alles op alles om een nieuw energiesysteem te vormen zonder fossiele brandstoffen als kolen. We maken het daarbij voor bedrijven mogelijk en aantrekkelijk om in Rotterdam over te stappen op hernieuwbare energie.” Tijdens deze overgang lukt dat volgens het Havenbedrijf nog niet zonder het gebruik van kolen. “Een demonstratie past in een maatschappelijke discussie, mits deze veilig en respectvol verloopt.”
Foto: Demonstranten in gesprek met het Havenbedrijf
Overigens werd in 2022 in de Rotterdamse haven alleen al in totaal 22,5 megaton aan CO2 uitgestoten. In heel Nederland was dat 168 megaton in 2021. De haven heeft twee kolencentrales. Zij maakten in 2022 voor ongeveer 25% deel uit van de totale uitstoot van de haven (5,7 megaton). Sinds het voorjaar staan deze centrales uit, maar er wordt dus wel veel overgeslagen van en naar bijvoorbeeld Duitsland. De overslag is het afgelopen halfjaar omlaag gegaan met 14,5% tot 12,4 miljoen ton door de afnemende vraag in Nederland en Duitsland aldus het Havenbedrijf.
‘Dystopische film’
Opvallend was de inzet vanuit de politie vrijdagmorgen. Er was voor iedere twee demonstranten één agent aanwezig. Er kwam zelfs een drone overvliegen. Volgens de politie was die inzet nodig door het type bedrijven die zich bevinden op de Kop van Zuid. “Voorzorgsmaatregelen. Die drone gebruiken we tegenwoordig bijna altijd voor een goed overzicht.” Bij een grotere groep is dat wel handiger dan bij deze volgens de woordvoerder. “Maar die middelen hebben we nou eenmaal dus waarom zouden we het dan niet inzetten?”
“Je zou willen dat de overheid zich wat meer inspant om goede maatregelen te nemen in plaats van deze inzet”, zegt een demonstrant. Ook wat betreft privacy: “Er is geen manier om te weten of de politiedrone je filmt of niet, zeker omdat de politie wel vaker de fout ingaat met het demonstratierecht en recht op privacy.” Het lijkt volgens hen snel op een soort dystopische film met zoveel politie voor zo weinig mensen.