Toen ondernemer Jamie Schaduw jaren geleden ging stage lopen op Ambon, besefte hij dat hij de taal – die van zijn vader – helemaal niet goed sprak. Nederlands – de taal van zijn moeder – was altijd de norm geweest. Dat besef leidde uiteindelijk tot de oprichting van Totaal Moluks, een platform voor Molukse taal en cultuur. “Het ontbrekende puzzelstukje is taal, omdat dat alles verbindt.” Dat taal belangrijk is, weet ook Leal van Herwaarden. Als Rotterdammer met een Kaapverdische achtergrond is het namelijk niet zo gewoon om je uit te spreken over wat je denkt en voelt. Dat probeert hij nu te doorbreken.
Met het platform hoopt Schaduw het Moluks-Maleis en andere Molukse talen en dialecten levend te houden binnen de Molukse diaspora, en specifiek onder jongeren. “Alles wat je hier leest en hoort, is in het Nederlands”, legt hij uit. “Maar dat is niet de taal die onze grootouders meenamen. Dus wil je het verhaal van jouw opa en oma weten, of van je vader of moeder, dan moet je dat eigenlijk horen in hun eigen spreektaal.”
Stille migranten
Ook Leal van Herwaarden wordt in zijn ondernemerschap gedreven door de gemeenschappen waar hij van houdt of onderdeel van uitmaakt. Dit maakt dat hij niet stilzit. Hij is onder andere oprichter van International Dance League, artistiek leider van Rotterdam Unlimited Zomercarnaval, danser en dansdocent. Ook liet hij zijn stem horen als spreker tijdens het Black Lives Matter-protest op de Erasmusbrug in 2020.
Als Rotterdammer met Kaapverdische ouders is je stem laten horen niet altijd vanzelfsprekend, ondanks dat Kaapverdianen een relatief grote groep zijn in de stad. “Kaapverdianen werden vaak aangeduid als de stille migrantengroep”, legt Van Herwaarden uit. “In de Kaapverdiaanse gemeenschap leefde heel erg het idee van: “Je komt in Nederland, je bent te gast. Gewoon werken, hard werken, niet klagen, niet gek doen.’ Ik heb dat ook zo meegekregen. Op een gegeven moment ga je beseffen: Wacht even, ik ben hier geboren, ik ben ook Rotterdammer en dit is ook mijn land.
Wat Draag Je Mee?
De interviews met Leal van Herwaarden en Jamie Schaduw zijn onderdeel van de serie ‘Wat Draag Je Mee?’. Hierin gaan we in gesprek met Rotterdammers die op verschillende manieren verbonden zijn met het koloniale en slavernijverleden. Hoe werkt deze geschiedenis door in het heden? Welke uitdagingen moeten zij overbruggen in hun dagelijks leven? En wat geven zij door aan de toekomst? In andere woorden: Wat dragen zij mee?
In vier afleveringen horen wij de verhalen van acht Rotterdammers. Onderwerpen zijn ondernemerschap, het overdragen van gedeelde geschiedenis en cultuur en intergenerationeel trauma. De complete serie is hier terug te kijken.
De serie ‘Wat Draag Je Mee?’ is mede mogelijk gemaakt door Gemeente Rotterdam. Dit programma wordt gerealiseerd onder redactionele verantwoordelijkheid van OPEN Rotterdam. Gemeente Rotterdam heeft geen invloed op de inhoud.