Voor mensen die op of rond het bestaansminimum leven, zijn er allerlei toeslagen en financiële ondersteuningen in het leven geroepen. Denk aan de zorgtoeslag en de huurtoeslag. Wellicht minder bekend zijn de gemeentelijke toeslagen en ondersteuningen. Bij gemeente Rotterdam zijn dat twintig verschillende toeslagen en/of ondersteuningen die allemaal individueel aangevraagd moeten worden en waar je soms ook nog bewijsstukken voor aan moet leveren.
Dat het zoveel verschillende regelingen zijn, ontdekte het programma Oploskoffie tijdens een bezoekje aan het Werkstation op Zuid. Op deze plek, in de voormalige GAMMA aan de Koperslagerstraat, kunnen mensen die bijvoorbeeld net werkloos zijn geraakt aankloppen voor hulp. Het team van het werkstation helpt ze aan een uitkering en gaat ook meteen op zoek naar mogelijkheden om snel weer aan het werk te gaan.
Als onderdeel van dit proces wordt ook gekeken of deze persoon geholpen kan worden met schuldhulpverlening en het aanvragen van toeslagen. “In de aanbieding heb ik: ‘bijzondere bijstand energiekosten, de fietsbank, broodnood en zo kan ik nog even doorgaan. In totaal zijn het er twintig, en dat is nog zonder de ondersteuning van welzijnspartijen die door de gemeente Rotterdam gesubsidieerd worden. Een voorbeeld hiervan is de dierenvoedselbank,” aldus Nelly de Jong, medewerker Werkstation op Zuid, die inmiddels met een flink pak aanvraagformulieren in haar hand staat.
“Je hebt een professional nodig om al die formulieren bij elkaar te zoeken, aan te vragen én het ook nog eens een keer goed te doen. En dan is het ook niet zo gek dat heel veel mensen, waaronder ook zeker slachtoffers van het toeslagenschandaal, die denken: ‘laat maar zitten, teveel gedoe en teveel risico’”, aldus Marianne van den Anker van Ombudsman Rotterdam – Rijnmond. Een trend die ook Nelly ziet: “De mensen die het ‘t hardst nodig hebben, maken het minste gebruik van waar ze recht op hebben.”
Wat ombudsman Marianne van den Anker betreft hoef je voor de oplossing niet heel ver te zoeken: in België worden veel meer gegevens tussen overheidsorganisaties onderling gedeeld waardoor het voor uitkeringsinstanties mogelijk wordt gemaakt om, wanneer het inkomen dit toelaat, toeslagen zonder aanvraag automatisch bij mensen op de rekening te storten. Stad Gent (gemeente Gent) gaat hierin nog wat verder: hier worden ook gemeentelijke toeslagen automatisch naar mensen die hier recht op hebben overgemaakt. Dit systeem van de grond krijgen zal voor Ombdusman Rotterdam-Rijnmond een van de speerpunten zijn in 2025. Tot het moment dat dit systeem er is, roept de gemeente iedereen met geldzorgen op om contact op te nemen. Werkstation op Zuid of de Vraagwijzer kunnen kijken of je als Rotterdammer ergens recht op hebt en helpen bij het doen van de daadwerkelijke aanvraag.
Deze reportage is onderdeel van de serie Oploskoffie, mede mogelijk gemaakt door Ombudsman Rotterdam – Rijnmond. Dit programma wordt gerealiseerd onder redactionele verantwoordelijkheid van OPEN Rotterdam, de opdrachtgever heeft geen invloed op de inhoud.