Iris is tien jaar als ze wel eens piekert over haar lichaam en haar gevoelens. Geboren als jongetje, voelt ze zich toch anders. Toch duurt het nog bijna twee decennia voordat ze pas echt haar gevoelens onderkent en stappen onderneemt. Wanneer ze dertig is, deelt ze haar gevoelens en ideeën met haar partner. Nu, een ‘miljoen stapjes later’, is Iris inmiddels 44 jaar en vrouw, van binnen en van buiten. Bij Transcafe Rotterdam helpt zij nu anderen met hun eigen persoonlijke reis.
Zes jaar geleden begon Iris van der Graaf het Transcafe. Een plek waar iedereen die iets met het onderwerp genderidentiteit heeft aan kan deelnemen. “Er kwam hier laatst ook een collega van iemand in transitie, die meer wilde weten over het onderwerp om zijn collega te kunnen ondersteunen. Dat is toch mooi!”
Een veilige plek
Er waren zes jaar geleden nog weinig plaatsen waar je veilig was met je verhaal en je gevoel, zegt Iris. “Een plek om veilig naar buiten te treden”, zo beschrijft ze haar Transcafe. “Het vormt een soort tussenhalte, je kunt hier met vrijwilligers en gelijkgestemde praten over van alles. Het is belangrijk om zelfvertrouwen op te doen om verdere stappen te durven zetten.”
Het mooiste vindt Iris dat veel mensen die in het begin binnenkomen met angst en twijfel uiteindelijk die drempel overstappen. “Vaak wordt een bezoek uitgesteld voor een volgende keer, of weer een volgende keer. Totdat ze uiteindelijk die drempel overstappen. De reis die ze dan maken in drie à vier maanden is heel mooi om te zien.”
Blunderen
Het is nog altijd niet makkelijk om uit te komen voor je gevoel en stappen te ondernemen, aldus Iris. “Je moet een lange adem hebben, maar kies voor dingen die je blij maken. Het is niet altijd makkelijk, maar ga voor dat wat je laat stralen. Als jij sprankelt wanneer je een rokje aan hebt, dan vertelt je lichaam je dus wat je nodig hebt. Doe de dingen in het leven die je leuk vindt. En oh ja, je mag ook blunderen!”
Iris keek in het begin naar andere vrouwen om een beeld te krijgen van wat ‘een vrouw’ was. Zo zag zij vaak gelakte nagels, mascara, hakken en lange haren. Om zich zoveel mogelijk ‘vrouw’ te voelen, spiegelde zij zich aan dit beeld. “Ik was een soort ‘Mister Potato Head’ geworden, bij elkaar geraapt en onsamenhangend. Pas later kom je er achter dat die dingen niet perse bij het concept ‘vrouw’ horen; ik ging van het doen als een vrouw naar het zijn van een vrouw.”
Iris zit ook in de organisatie van Pride Week Rotterdam, waarvan de aftrap donderdag 17 september was. Ze is trots op alle ontwikkelingen in de stad, van grote tot kleine organisaties die zich allemaal op een speciale manier inzetten voor de belangen van de gemeenschap.