Burgemeester Ahmed Aboutaleb stopt in het najaar na vijftien jaar als burgemeester van Rotterdam. Binnenkort start het proces van het aanstellen van een nieuwe burgemeester. John Bijl, directeur Periklesinstituut, weet precies hoe dit in zijn werk gaat. “Iedereen kan burgemeester worden.”
“Als er een nieuwe burgemeester nodig is, dan zal de gemeenteraad eerst een profiel opstellen net als bij iedere vacature”, legt John uit. “In dat profiel staat wat een burgemeester allemaal moet kennen en kunnen, maar ook wat er specifiek nodig is voor de burgemeester van Rotterdam.” Op basis van dat profiel gaat een commissie van de gemeenteraad sollicitatiegesprekken voeren met de mensen die hebben gesolliciteerd.
Uiteindelijk komen er twee kandidaten uit de sollicitatieprocedure. “Die worden aan de gemeenteraad voorgelegd en dan mag de gemeenteraad kiezen wie van de twee ze het beste vindt. Die wordt dan uiteindelijk de burgemeester van Rotterdam”, aldus John.
De vereisten
Iedereen kan solliciteren op het burgemeesterschap. Je hoeft geen lid te zijn van een politieke partij en er is geen minimumleeftijd. Wel moet je een Nederlands paspoort hebben en uiteindelijk in de stad gaan wonen waar je burgemeester bent. “Meestal krijg je een jaar de tijd om in de stad iets te vinden. De huizenmarkt is niet fantastisch, ook niet in Rotterdam.”
Drie taken
Een burgemeester heeft drie taken volgens John. “De eerste is dat hij voorzitter is van de gemeenteraad. Daarmee ben je toch een beetje verantwoordelijk voor de kwaliteit van de politieke besluitvorming”, vertelt John. “Ook is de burgemeester de voorzitter van het college, dus hij moet ervoor zorgen dat zij hun werk ook goed doen. Maar hij is daar inhoudelijk niet verantwoordelijk voor.”
De tweede taak van de burgemeester is om de orde en veiligheid te bewaren. Bij incidenten, zoals de rellen met de lockdown op Zuid, is de burgemeester degene die alle veiligheidsdiensten coördineert en uiteindelijk ook de beslissingen neemt. “Dat is misschien wel de zwaarste taak als burgemeester, zeker in een stad als Rotterdam”, aldus John.
Als laatste ben je als burgemeester ook het gezicht van de stad. “Zoals de wet zegt: als burgemeester ben je degene die in en buiten rechte de gemeente vertegenwoordigt”, legt John uit. “Zeker voor een havenstad zie je dat een burgemeester ook nog weleens gaat lobbyen.”