In een serie portretten van Poolse ondernemers laten OPEN Rotterdam en Vers Beton zien hoe ondernemerschap een manier kan zijn om onder uitsluiting uit te komen en je plek te vinden in een nieuwe stad. Dit portret gaat over Sylwia Witt, muzikant en beter bekend onder de naam Mary Syll.
“Ik ben best wel een celebrity in de Poolse gemeenschap.” Sylwia Witt, ook wel bekend onder haar artiestennaam Mary Syll, glimlacht bescheiden. “Mary Syll is echt een brand geworden.” Op TikTok heeft ze 26.000 volgers. Ze plaatst er filmpjes in het Pools waarin ze door middel van muziek de Nederlandse taal uitlegt.
Drie euro
Sylwia groeide op in het zuiden van Polen vlak bij de grens met Oekraïne. Op haar dertiende verhuisde haar moeder naar Nederland. Sylwia moest mee. Ze belandden in Etten-Leur, en later Emmeloord. Ze was de enige in haar klas die geen Nederlands sprak en leerde zichzelf de taal via muziek. Marco Borsato en Do hadden grote hits. Ik wilde weten waar ze over zongen, dus ik zocht de woorden op.”
In 2012 begon ze de opleiding singer-songwriter aan Zadkine en werd onderdeel van de Rotterdamse muziekscene. “Ik liep stage bij de Popunie, en later schreef ik concertrecensies. Jordy van De Likt zal bij me in de klas, toen al een kleurrijk figuur,” lacht ze.
Na haar afstuderen had ze “nog drie euro” op haar rekening. “Als laatste redmiddel plaatste ik een bericht dat ik Nederlandse les voor Poolse mensen aanbood met audioboeken, die had ooit gemaakt voor een studieopdracht.” Dat liep als een trein. “Maar even langs de KvK, dacht ik. Mijn vriend kon al snel stoppen met werken, toen we een zoontje kregen kon hij voor hem zorgen.” Met haar TikTok-video’s promoot ze de audio-boeken.
Terug
“Al die tijd had ik nog de droom om terug te verhuizen naar Polen en daar een studio te hebben om mijn Poolse nummers op te nemen. Het was nooit mijn eigen keuze geweest om naar Nederland te verhuizen. Door mijn bekendheid op TikTok kon ik online werken, dat was mijn kans.” Zo vertrok ze met haar vriend en kind van één naar Polen.
Ze zocht rust, wilde in een boerderij wonen en groente verbouwen. Het pakte anders uit dan verwacht. “Al snel dacht ik: fuck die groente. De politiek in Polen is conservatiever aan het worden. De kerk heeft veel invloed.” Het schoolsysteem, dat ze van haar eigen jeugd kent, vond ze nog te weinig veranderd. “Er wordt een sterk onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes. Jongens huilen niet, meisjes mogen niet te luid zijn. Mijn mentaliteit was misschien te Nederlands geworden om daar nog in mee te gaan.”
De oorlog met Oekraïne was de druppel. “Als ik ‘s ochtends koffie zette, zagen we tanks voorbij rijden.” Nu ze sinds april dit jaar terug is, zit Sylwia vol plannen. Ze gaat een programma presenteren bij RTV Dordrecht en acteert in een Pools-Nederlandse serie. Deze maand bracht ze haar eerste song uit in het Nederlands: de Middernacht. Het heeft festivalvibes, zegt ze over het nummer. Een vertaling in het Pools komt nog. Ze heeft de rust die ze in Polen zocht, nu gevonden in Nederland. “Thuis ben ik nu in mijzelf.”
Lees alle portretten, geschreven door Manon Dillen en Willemijn Sneep, op Vers Beton.
Dit onderzoek is een samenwerking tussen Vers Beton en OPEN Rotterdam en mogelijk gemaakt dankzij het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.