Of het nu komt door de grote hoeveelheid plastic afval in de singel, de overstort van het riool of het dumpen van brood. De grote hoeveelheid aangetroffen dode vogels, waaronder twee zwanen, wijst erop dat het wéér mis is met de waterkwaliteit van de singel aan de Lange Hilleweg.
Eveline van Wanrooij, oprichter van de Zakkenvullers van Bloemhof, trok in februari aan de bel bij de gemeente en het waterschap over de slechte staat waarin in haar zo geliefde singel verkeert. Ondertussen zijn de broodbakken in de wijk, die broodafval verminderen en daarmee ook de singel gezonder houden, bijna nergens meer te bekennen.
Botulisme
In 2014 werd er botulisme aan de singel geconstateerd. De gemeente heeft onderzoek gedaan naar de vogelsterfte en Waterschap Hollandse Delta doet extra onderzoek naar de waterkwaliteit. Botulisme is een ziekte die dieren, in dit geval watervogels, oplopen als ze een bacterie binnenkrijgen (clostridium botulinum) die vaak op de bodem van singels en sloten leeft.
Meestal gedijt de bacterie bij warm weer, maar bij de Vogelklas Karel Schot is het vaker voorgekomen dat er besmette dieren in de wintermaanden worden binnengebracht. Of er nu ook sprake is was botulisme is niet zeker, maar er is wel een sterk vermoeden: “Het is voor ons een bekende locatie waar we in het verleden veel meer botulisme slachtoffers vandaan hebben gekregen”, vertelt Monique de Vrijer, beheerder van Vogelklas Karel schot, waar de twee zwanen waren ondergebracht die verlammingsverschijnselen vertoonden en later stierven.
Oorzaak vogelsterfte
Voor Zakkenvullers van Bloemhof oprichter Eveline van Wanrooij is het niet te verkroppen. Al zeven jaar zet ze zich met vrijwilligers in om de singel schoon te houden: “De gemeente doet 80% en wij doen de laatste 20% van het schoonmaken.” De singel is een van de weinige stukjes groen in de wijk en is een leefgebied voor een grote verscheidenheid aan watervogels.
Afgezien van warm water waarin de bacterie die botulisme veroorzaakt goed gedijt, kan ook de grote hoeveelheid afval als oorzaak voor de vogelsterfte worden aangewezen. Watervogels kunnen in het plastic verstrikt raken en daar dood aan gaan. Zo’n ontbindend kadaver kan op zijn beurt weer andere vogels besmetten met ziektes.
Dan is er nóg een oorzaak voor vogelsterfte, de grote hoeveelheid brood die langs de singel gedumpt of aan de vogels gevoerd wordt. Afgezien dat brood geen gezonde voeding is voor de vogels gaat het ook snel schimmelen en wordt het giftig. Als het brood het water vervuilt ontstaat een gistingsproces waarbij bacteriën vrij komen. Daarmee ontstaat weer kans op botulisme.
Broodbakken
Sinds de oprichting van GroenCollect en de bruine broodbakken waar bewoners hun brood in kunnen doen zodat het hergebruikt wordt, is het aantal brood dumpingen afgenomen in Bloemhof. Nu de gemeente in 2023 het beheer van de broodbakken heeft overgenomen, lijkt het erop dat de bakken minder worden gebruikt. Op maar één van de vier aangewezen plekken in Bloemhof, waar volgens een kaart op de website van de gemeente een broodbak zou staan, zijn ze dan ook daadwerkelijk te vinden. Op het Ericaplein staan er drie naast elkaar. Op de andere drie plekken is geen broodbak te bekennen. Bij navraag aan bewoners heeft niemand die we spraken enige notie van het bestaan van de broodbakken.
De gemeente zegt in een reactie dat het bezig is met het plaatsen van gfe-bakken (groente- fruit- en etensresten) in Rotterdam en dat die op termijn de broodbakken moeten vervangen. In de tussentijd lijkt het vreemd dat de bakken niet goed worden ingezet en dat er drie bakken op het Ericaplein staan en geen één aan de Lange Hilleweg, waar ze duidelijk het meeste nodig zijn.
Verantwoordelijkheid
Afgezien van de Zakkenvullers van Bloemhof lijkt er niemand écht verantwoordelijkheid te nemen voor de singel. Het waterschap en de gemeente komen wel hun verplichte taken na, maar de singel ligt al jaren lang vol afval en is een ongezonde leefomgeving voor vogels. Ondertussen hebben de Zakkenvullers daar al bijna 600 zakken vuil opgehaald. De bewoners van Bloemhof hebben dan ook baat bij het hebben van een strookje natuur, om aan de hectiek van het dichtbevolkte stukje Rotterdam te ontsnappen.