Landelijk wordt elk jaar gemiddeld één op de tien Nederlanders slachtoffer van internetfraude. Ook in Rotterdam is dit een veelvoorkomend probleem. Wij van de podcast Tikkie betaald?.. zochten uit wat de gemeente Rotterdam doet om online criminaliteit te voorkomen en welke andere initiatieven er plaatsvinden.
Dat alleen ouderen slachtoffer van internetfraude worden, is een misvatting. Toch organiseert de bibliotheek Rotterdam meerdere initiatieven om senioren weerbarstiger te maken op het internet. Wij spraken de organisatoren van een theatervoorstelling in de bibliotheek. Dit wordt onder andere georganiseerd door Archana Ramkhelawan, de senior projectmanager digitale criminaliteit van de gemeente Rotterdam, en bibliotheekmedewerker Ellen van Schie.
“We hebben een theatervoorstelling georganiseerd voor Rotterdamse senioren, met daarin informatie om te voorkomen dat zij slachtoffer worden van online criminaliteit”, vertekt Archana. “Voor een deel van deze generatie is het namelijk moeilijk om mee te komen in de digitale wereld van tegenwoordig. Ouderen krijgen bijvoorbeeld een smartphone, maar weten niet hoe zij deze veilig kunnen gebruiken. Wij geven ze hier richtlijnen voor.”
Ellen van Schie werkt voor de bibliotheek mee aan meerdere workshops om Rotterdammers veiliger te leren internetten. “We geven workshops, trainingen en voorlichting. Vandaag hebben we met een theatershow op een leuke manier voorlichting gegeven over meerdere vormen van online criminaliteit.”
Voorlichting voor ouderen ziet er anders uit dan die voor jongeren. Archana: “Waar jongeren bijvoorbeeld vooral last hebben van valse advertenties, hebben ouderen veel last van vriend-in-noodfraude.”
Wil je weten hoe deze vorm van oplichting werkt? Luister nu de podcast “Tikkie betaald?..”. Hierin hoor je hoe meerdere Rotterdammers voor duizenden euro’s werden opgelicht via WhatsApp.
Hoeveel Rotterdammers nou daadwerkelijk slachtoffer worden van online criminaliteit, is onduidelijk, al zijn de aantallen waarschijnlijk groot. Archana: “Slachtoffers van online criminaliteit schamen zich vaak. Hierom doet een waarschijnlijk aanzienlijk deel van de gedupeerden geen aangifte. Wij willen burgers juist aansporen om wel aangifte te doen. Het heeft niets te maken met intelligentie.”
Ook Ellen ziet dat cybercriminaliteit een groot probleem vormt in de gemeente Rotterdam. “Veel mensen zijn ook gewoon bang om een computer te gebruiken. Als je weet waar de gevaren liggen, neem je deze angst weg.”
Meer weten over emotionele schade bij slachtoffers? Lees hier het artikel!
Om ouderen te bereiken met informatie gebruikt de gemeente meerdere campagnes. “We hebben bijvoorbeeld echt-nep.nl opgezet. Via deze site kun je een WhatsApp-bericht versturen naar je naasten, dat precies lijkt op een bericht dat een oplichter zou gebruiken. Als ze dan klikken op de betaallink bij het bericht, komen ze op een site met voorlichting terecht.”
Naast voorlichting, geeft Archana aan dat de gemeente met de politie samenwerkt om te kijken hoe daders het beste kunnen worden aangepakt. “We proberen verschillende barrières op te werpen om het zo moeilijk mogelijk te maken voor daders.”
Jongeren op het internet
Zoals eerder al genoemd, worden niet alleen ouderen slachtoffer van internetfraude. Stichting Confro geeft voorlichting op scholen in Rotterdam over lastige onderwerpen, waaronder internetfraude aan de hand van theater. Wij gingen langs bij een terugkomdag, gegeven door Majed op Het Veenoord. Hier controleert Majed met een quiz hoeveel de leerlingen onthouden.
Als de les begint, valt gelijk op hoe Majed met de leerlingen omgaat. Als het rumoerig wordt, weet Majed op een grappige manier de aandacht weer bij de les te krijgen. “Wij zijn niet zoals normale leraren. Ik heb dezelfde achtergrond als veel van de leerlingen hier en luister naar dezelfde muziek. Hierdoor dwing ik meer respect af. Ze zien mij meer als een soort oudere broer of neef.”
Majed probeert met voorlichtingen als deze te zorgen dat leerlingen alert zijn als ze het internet gebruiken. “Leerlingen zeggen vaak dat het niet uitmaakt omdat ze toch geen geld hebben, maar dit gaat niet altijd zo zijn. Daarnaast kunnen oplichters niet alleen op je geld uitzijn, maar ook op je identiteit.”
Majed: “Veel leerlingen denken dat zij veilig internetten, maar oplichters vinden altijd nieuwe manieren om je te snel af te zijn. Je moet alert blijven. It’s an ongoing thing.”
Meer weten over internetfraude in Rotterdam? Luister hier naar de podcast “Tikkie betaald?..”