Update vrijdag 20 juni 2025, 16:08
Eerste reactie Merel Vogelaar (PvdA): “Beter goed gejat dan slecht bedacht”
Vogelaar geeft in een eerste reactie op de wethoudersbrief aan blij te zijn met de aandacht voor een leegstandsverordening, maar zet ook vraagtekens bij de timing ervan: “Dit voorjaar dienden we nota bene nog een initiatiefvoorstel in met een uitgewerkt plan voor zo’n leegstandsverordening. We vragen hier al jarenlang aandacht voor, we hebben moties ingediend die vrijwel altijd zijn ontraden. Het is fijn dat dat rapport [het OBI-rapport uit december 2024 over administratieve leegstand in Rotterdam] het inzicht heeft gebracht dat nodig is, maar vanuit de raad worden er al veel langer signalen gegeven.”
Volgende week komt de reactie van het college op het initiatiefvoorstel waar de Partij van de Arbeid aan meewerkte: “We gaan er nu natuurlijk vanuit dat dat positief is. Ik hoop dat voor de uitwerking gewoon naar ons voorstel wordt gekeken. Beter goed gejat, dan slecht bedacht”, aldus Vogelaar. Wat haar betreft kan een samenwerking ervoor zorgen dat het ook helemaal niet zo lang hoeft te duren voordat de leegstandsverordening er komt: “Het college heeft nog iets minder dan een jaar, er staan veel te veel huizen leeg. Gebruik lekker ons voorstel, laten we de handen ineenslaan.”
Originele bericht:
Wethouder Chantal Zeegers wil dat Rotterdam zijn eigen leegstandsverordening krijgt. Als die verordening er komt, betekent dit dat de gemeente in kan grijpen als een woning te lang leeg staat, bijvoorbeeld door boetes uit te delen aan de eigenaar. In een brief aan de commissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte schrijft Zeegers dat leegstand ‘onwenselijk [is], zeker bij een groot tekort aan betaalbare woningen.’
De brief volgt op het rapport dat de afdeling Onderzoek en Business Intelligence (OBI) in december 2024 maakte over leegstand in Rotterdam. Uit dat onderzoek bleek dat er 17.278 woningen administratief leegstaan. En dat is, schrijft wethouder Zeegers in deze nieuwe brief aan de commissie, ‘niet gewenst in een tijd van woningtekort.’ En dus wil de wethouder een plan maken om deze leegstand tegen te gaan. In de brief ligt de focus voornamelijk op de leegstand van woningen van particuliere eigenaren.
Leegstandsverordening
Om de leegstandsverordening daadwerkelijk uit te voeren, heeft de gemeente Rotterdam extra bevoegdheden nodig. Het Rijk heeft aangegeven bereid te zijn hieraan mee te werken. Dat betekent dat de gemeente meer mag dan nu is vastgelegd in de Leegstandwet. Zo zou de gemeente ‘sneller en effectiever op kunnen treden tegen ongewenste leegstand.’ Het Rijk is op dit moment wel bezig met het aanpassen van de wet zodat alle gemeenten deze mogelijkheden krijgen, maar dat is waarschijnlijk pas in 2027 afgerond.
Met de extra bevoegdheden die Het Rijk aan de gemeente heeft toegezegd, kan ‘sneller en effectiever [op worden getreden] tegen ongewenste leegstand.’ Bijvoorbeeld ‘door het opleggen van een last onder dwangsom’, waarbij een huiseigenaar een boete moet betalen als een woning te lang leeg blijft. Ook moet er een meldpunt komen voor leegstand. Woningeigenaren zouden vervolgens worden verplicht om zich hier te melden wanneer hun woning langer dan zes maanden leeg staat. De gemeente gaat dan met de eigenaren in gesprek met als doel de eigenaar zo snel mogelijk de leegstand aan te laten pakken. Gebeurt er vervolgens niets, dan legt de gemeente boetes op.
Corporaties
In een eerste reactie op het rapport van 2024, gaf de wethouder aan ook te willen kijken naar het bezit van de wooncorporaties. Er zou ‘worden verkend’ of er ook meer zicht kan komen op de leegstand van corporatiewoningen. Hoewel Hef Wonen, Havensteder, Woonbron en Woonstad destijds positief reageerden op het onderzoek, waren ze ook verbaasd over het feit dat de wethouder naar hen wees: “Bij ons is geen leegstand zonder goede reden, want leegstand is per definitie onwenselijk.” Ook gaven de corporaties aan dat het rapport voornamelijk leegstand bij particuliere verhuurders laat zien: “Het lijkt ons verstandig dat de wethouder zich daarop focust”, aldus de vier corporaties.
In de brief die nu is verstuurd aan de commissie, komt de wethouder terug op het corporatiebezit. Er is onder andere gekeken naar langdurige leegstand van corporatiewoningen en dat lijkt, zoals de corporaties zelf al aangaven, heel erg mee te vallen. Op 31 december 2024 stonden er 729 corporatiewoningen langer dan 6 maanden leeg. ‘Dat is minder dan 0,5% van hun volledige bezit’, zo blijkt uit de brief. En daar is volgens de wethouder ook nog een goede reden voor: ‘[deze] leegstand [hangt] meestal [samen] met een verbeteraanpak van woningen.’ Deze leegstand is volgens de wethouder ‘onvermijdelijk’.
Hoe nu verder?
Toch betekent de brief wethouder Zeegers niet direct dat de leegstandsverordening er ook daadwerkelijk komt: ‘Ik wil een uitvoeringsplan op gaan stellen, inclusief een kosten- en personele uitwerking, zodat een volgend college een integrale afweging kan maken om de Rotterdamse Leegstandsaanpak mogelijk te maken.’ Voordat het zover is, zal eerst de commissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte het voorstel bespreken. Vervolgens moet er een plan worden uitgewerkt waarover wordt gestemd door de gemeenteraad. Stemt de raad voor, dan zou de leegstandsverordening in 2026 kunnen starten. Maar dat is, volgens de brief, dus niet meer aan het huidige college.
Het voorstel van Zeegers is niet de eerste keer dat er een politieke wens wordt uitgesproken voor een leegstandsverordening. Partij van de Arbeid, GroenLinks, de Partij voor de Dieren, de SP, ChristenUnie en raadslid Verkoelen dienden in maart 2025 al gezamenlijk een initiatiefvoorstel in voor een leegstandsverordening. Onder de noemer ‘Leegstand voor Losers, Woningen voor Rotterdammers’ pleiten ze voor een leegstandsaanpak met onder andere boetes en een meldpunt. Dat initiatiefvoorstel heeft al een uitgewerkt uitvoeringsplan en wordt 9 juli in de commissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte behandeld.