Wat gebeurde er in de eerste helft van de 20e eeuw in Indonesië dat leidde tot de onafhankelijkheid in augustus 1945 en het erkennen daarvan door Nederland in december 1949? Hierover vertelt journalist en schrijver Joss Wibisono in een nieuwe aflevering van History Matters.
Wibisono behandelt de tijdsperiode aan de hand van twee ontwikkelingen. Het ontstaan van politieke partijen in Indonesië vanaf 1912 en het besluit van de koloniale overheid in 1914 om de Hollands-Inlandse School op te richten.
History Matters wordt gemaakt in samenwerking met studenten van Zadkine, Albeda en Hogeschool Rotterdam. Een van de studenten vraagt Wibisono wat vandaag de dag nog terug te zien is van het koloniale verleden in Indonesië. “Die vraag wil ik graag horen”, reageert hij. “In Indonesië is het Nederlands niet meer in omloop. Het is een uitzondering. Bij alle koloniën moesten ze de taal van de kolonisator spreken, behalve bij Nederland.”
Dat er geen Nederlands gesproken wordt, wijdt Wibisono aan de VOC-mentaliteit. “Daarmee bedoel ik dat Indonesiërs het Nederlands niet meer spreken omdat Indonesië was gekoloniseerd door een bedrijf en niet door een nationale regering”, legt hij uit. “We weten dat een bedrijf het beleid heeft om de kosten te drukken.”
Wat er nog wel zichtbaar is? “Wat wij nu dus hebben is alleen oude gebouwen, maar in de tijd van Soeharto zijn oude gebouwen ook neergehaald”, aldus Wibisono. “Wat blijft er dan over? Misschien oude documenten en archieven. De kennis om de archieven te begrijpen, die missen we.”
Terugkijken
In deel 1 van deze aflevering zie je een college van Alicia Schrikker, universitair hoofddocent kolonialisme en wereldgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. Alle afleveringen van History Matters zijn hier en op de website van Gedeeld Verleden, Gezamenlijke Toekomst Rotterdam, terug te vinden.