Zonder het te weten gebruikt de gemeente Rotterdam een bedreigde houtsoort voor rond de drieduizend stadsbankjes die verspreid staan over de stad. Het gaat om hout van de cumaru: een boom die honderden jaren oud kan worden, blijkt uit onderzoek van Vers Beton en OPEN Rotterdam.
Het straatmeubel is gemaakt van hout afkomstig van een tropische boom die groeit in het Amazonegebied van Peru en Brazilië. Jaarringtellingen wijzen op een maximumleeftijd van bijna vijfhonderd jaar, soms zelfs duizend jaar. De afgelopen twintig jaar werden deze imposante bomen in hoog tempo gekapt om te belanden in terrassen en straatmeubilair. Alhoewel cumaru in dikte soms maar een paar centimeter groeit in 30 jaar, gaat de kap in hoge snelheid door.
Bekijk hier de reportage met onderzoeksjournalist Adrián Estrada.
Eerlijke materialen
Cumaru-hout overleeft natte omstandigheden goed en wordt daardoor veel buiten gebruikt. Zo ook in de gemeente Rotterdam, die vijftien jaar geleden nieuw straatmeubilair nodig had. Cumaru kwam als beste uit de bus. Inmiddels staan er zo’n drieduizend banken verspreid door Rotterdam en komen er per jaar driehonderd bij. “Eerlijke materialen” waren gemeenteambtenaar Rik de Nooijer het uitgangspunt. “Vandaar dat het hout onbehandeld is.” Oftewel: geen lak en daardoor minder milieubelasting.
FSC 100%
Forse hoeveelheden van de bedreigde houtsoort zijn ook verwerkt in de nieuwe dakterrassen van het Erasmus ziekenhuis. In 2018, het jaar van de opening, won het zelfs de Rooftop Award voor het meest ‘innovatieve, duurzame en mooiste groene dak’ van Nederland. Volgens het medisch centrum werd de meest duurzame variant gebruikt: FSC 100%. Het hout is gekapt in een FSC-beheerd bos volgens een zogenoemd kapplan.
Lijst
Maar dit kapplan hield geen rekening met het feit dat de boom langzaam groeit en dat sommige bomen misschien wel meer tijd nodig hebben om te herstellen, zegt hoogleraar bosbeheer Pieter Zuidema van Wageningen University & Research. Reden voor het Wereld Natuur Fonds (WNF) om de Europese Unie op te roepen om de Latijns-Amerikaanse landen te helpen met de bescherming van de cumaru. WNF stelt voor de boom op een lijst te zetten van planten die in hun voortbestaan worden bedreigd door overexploitatie. Als dit gebeurt, is dit op zijn vroegst in november.
Lees het hele verhaal van Adrián Estrada op de website van Vers Beton.
Dit onderzoek werd gedaan in samenwerking met de Groene Amsterdammer en Vers Beton. Het kwam tot stand met steun van het Steunfonds Freelance Journalisten en het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.