Er is een groeiende groep migranten uit Oost-Europa die zich vestigt in Rotterdam en bezig is een toekomst op te bouwen in onze stad. Het is een groep die soms worstelt met de taal, Nederland als regeltjesland en het negatieve beeld dat veel mensen hebben van arbeidsmigranten uit Oost-Europa.
De Poolse Filip Wagrodzki is onderdeel van deze groep. Na het behalen van zijn ingenieursdiploma in Polen, besloot hij om zijn droom na te jagen. Dansen, dat was Filips reden om naar Rotterdam te komen. Hij heeft een dansopleiding gevolgd aan Codarts en werkt nu als danser en choreograaf bij Scapino. Inmiddels heeft hij samen met zijn vriendin een huis gekocht en bouwt hij aan zijn toekomst. “Ik voel me onderdeel van Rotterdam”, zegt hij hier zelf over.
“We kwamen absoluut niet voor geld, we hadden een goed leven in Roemenië”
Willekeur
Sommige migranten komen uit Oost-Europa voor het najagen van hun droom, sommigen komen om te werken en sommigen komen hier haast per ongeluk terecht. Zo ging het ook met de Roemeense Cristina Popescu, die inmiddels al 8 jaar in Rotterdam woont met haar gezin. Haar man was, vanwege zijn studie, overgekwalificeerd voor zijn baan en daarom was het tijd voor een nieuwe baan. Dat konden ze op twee manieren doen: of in een andere stad gaan wonen, of verhuizen naar een ander land. Ze kozen samen voor het laatste.
Dat kwam vooral voort uit nieuwsgierigheid. “We kwamen absoluut niet voor geld, we hadden een goed leven in Roemenië”, vertelt Cristina. Ze had haar eigen bedrijf, een wellnesscentrum. Toen ze naar Rotterdam kwam, moest ze niet alleen afscheid nemen van dat bedrijf, ook de taalbarrière was groot omdat haar Engels nog niet goed was. Deze grote verandering, en een postpartum depressie na de geboorte van hun jongste kind, zorgen ervoor dat ze bijna vijf en een half jaar nodig heeft om te herstellen en haar plek te vinden.
In die tijd heeft ze veel therapie en praat ze over haar gevoel, iets wat in de cultuur van haar thuisland helemaal niet gebruikelijk is. “We hebben een ongeschreven regel in Roemenië: je praat niet over de problemen, je praat niet over je mentale gezondheid. En je zegt zéker niets over een psycholoog.” Cristina werkt nu in Rotterdam als trauma-coach en helpt daarnaast Rotterdammers die moeite hebben met drugsverslaving of dakloos zijn.
“Het is een mooi land, een vrij land. De mensen zijn vriendelijk. Als ik er nu op terugkijk was het echt een hele mooie beslissing.”
Voor de liefde
De een komt voor een droom, de ander voor werk, maar de Poolse Karolina Pozarnicka kwam voor de liefde. Hoewel haar partner ook geen Nederlander is, kozen ze toch samen voor Rotterdam. “Ik wilde niet eigenlijk. De eerste drie jaar was ik met mezelf in gevecht. Moet ik hier eigenlijk blijven of niet?” Dat ze de taal niet sprak, leverde veel stress op, maar toch voelde ze zich erg welkom. “Het is een mooi land, een vrij land. De mensen zijn vriendelijk. Als ik er nu op terugkijk was het echt een hele mooie beslissing.”
Inmiddels heeft Karolina haar draai gevonden. Ze studeerde in Polen pedagogiek en werkt in Rotterdam inmiddels op een kinderdagverblijf. Omdat ze het zelf lastig vond om in het begin haar weg te vinden in de stad, is ze een wekelijkse informatieavond in het huis van de wijk in Carnisse bij gaan wonen. Die avond was in eerste instantie alleen toegankelijk voor vrouwen, maar er bleek toch ook interesse van Poolse mannen, dus die zijn tegenwoordig ook welkom.
“De mensen die zich hier al langere tijd gevestigd hebben, worden beleidsmatig nog steeds gezien als arbeidsmigranten. Hoelang moet je dit stempel moet blijven drukken?”
Cijfers en beleid
Econoom en journalist Małgorzata Bos-Karczewska volgt al zo’n 16 jaar de migratie in Nederland. Ze ziet dat een grote groep migranten uit Oost-Europa worstelen met praktische problemen, maar ze ziet ook een groep mensen die veerkrachtig is en problemen aanpakt. Rotterdam heeft volgens haar een voortrekkersrol bij het maken van beleid rondom Oost-Europese migranten. “Als ze ineens pech hebben, of een probleem, kennen ze de weg niet. Dan is het goed dat de lokale overheid een helpende hand uitsteekt.” Dat gaat volgens Małgorzata sinds kort een stuk beter.
En dat vangnet en het beleid is belangrijk, onderstreept ook onderzoeker Youri Seidler. “Het gangbare beeld van Midden- en Oost-Europese arbeidsmigranten in Nederland is dat zij hier tijdelijk zijn om laagbetaald en onzeker werk te doen, vooral in de tuinbouw en in de bouw of ander ongeschoold werk.” Dat is volgens Youri lang niet altijd waar. In opdracht van de gemeente Rotterdam deed Youri onderzoek naar deze groep en daaruit blijkt dat er niet genoeg regelingen zijn voor migranten die hier langer blijven. “Voor het deel van de mensen kan die flexibiliteit fijn werken. Maar voor de groep die zich hier langer vestigt, werkt dat minder goed.”
Youri vertelt dat het aantal Oost-Europeanen dat zich hier vestigt toeneemt. Het is daarom belangrijk dat we een ‘shift maken in het denken’ over en het beleid voor deze groep. “De mensen die zich hier al langere tijd gevestigd hebben, worden beleidsmatig nog steeds gezien als arbeidsmigranten. Hoelang moet je dit stempel blijven drukken?”
Lees het hele onderzoek van Manon Dillen en Willemijn Sneep op Vers Beton.
Dit onderzoek is een samenwerking tussen Vers Beton en OPEN Rotterdam en mogelijk gemaakt dankzij het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.